Që kur shpërtheu lufta në Ukrainë më shumë se shtatë muaj më parë, është folur për mundësinë e një lufte bërthamore, me zërat që paralajmërojnë për këtë rrezik duke u rritur më shumë gjatë dy javëve të fundit.
Në një fjalim televiziv, presidenti rus Vladimir Putin kërcënoi se do të përdorte armë bërthamore nëse territori i Rusisë kërcënohej.
Një raport i gazetës amerikane New York Times thotë se qeveria ukrainase e merr seriozisht kërcënimin e Putinit.
Sipas një këshilltari të lartë të presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky, agjencitë e inteligjencës së vendit besojnë se ekziston një “rrezik shumë i lartë” që Rusia të përdorë armë bërthamore taktike.
Gazeta shpjegon se armët bërthamore taktike janë më pak vdekjeprurëse se armët bërthamore konvencionale dhe janë të dizajnuara për përdorim në fushën e betejës.
Megjithatë, zyrtarët amerikanë thonë se rreziku i përdorimit të armëve bërthamore nga Rusia në luftë është ende i ulët, pasi ata nuk kanë parë asnjë provë që Moska ka filluar të mobilizohet për të përdorur armë bërthamore.
Përshkallëzimi do të çonte në luftë bërthamore gjithëpërfshirëse
Megjithatë, administrata amerikane tani është më e shqetësuar për mundësinë e përdorimit të armëve të shkatërrimit në masë nga Moska sesa në fillim të konfliktit dhe në Uashington kanë filluar bisedimet për skenarët e mundshëm të një sulmi pas bërthamor, shkruan NYT.
Si do të përgjigjet Perëndimi nëse Putin përdor armë bërthamore në luftë?
Gazeta vë në dukje se Jake Sullivan, këshilltari i sigurisë kombëtare i presidentit Biden, në përgjigje të kërcënimit të Putinit, deklaroi se çdo përdorim i armëve bërthamore do të çonte në “pasoja katastrofike” për Rusinë.
Ai theksoi se këtë e ka bërë të qartë gjatë kontakteve private me Moskën.
Megjithatë, ende nuk dihet se çfarë “pasojash katastrofike” u referohet ai.
Një opsion do të ishte që Shtetet e Bashkuara të përgjigjen në të njëjtën mënyrë me sulmin e tyre taktik bërthamor, shkruan gazeta.
Kjo përgjigje do të pengonte armikun dhe do të rriste besimin e aleatëve dhe do të mbështeste idenë e ndalimit të përdorimit të armëve bërthamore në të ardhmen dhe duke theksuar se përdorimi i tyre nuk do të jetë pa pasoja të dhimbshme.
Zyrtarët në administratën e Biden, megjithatë, kanë mohuar për muaj të tërë se ka ndonjë skenar në të cilin SHBA do të përgjigjet me armë bërthamore nëse Putin vendos të ndërmarrë një hap të tillë në luftë.
Dhe me arsye të mirë, sipas analistit politik Matthew Kroenig, i cituar nga NYT.
Sipas tij, një përgjigje amerikane me përdorimin e armëve bërthamore mund të forcojë ndalimin e përdorimit të armëve të shkatërrimit në masë, por gjithashtu mund të nisë një cikël të përshkallëzimit të ndërsjelltë, duke përfunduar në një luftë bërthamore në shkallë të gjerë.
Raporti i NYT sugjeron se opsionet e tjera të reagimit ushtarak janë më të mundshme, të tilla si përdorimi i armëve konvencionale të SHBA kundër vendit nga i cili u lëshuan armët bërthamore ruse, ose t’u japë forcave ukrainase armët e nevojshme për ta bërë këtë vetë.
“Demagogët nuk do të humbasin në një apokalips bërthamor”
Gazeta raportoi se gjenerali David Petraeus, ish-drejtor i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës (CIA), kohët e fundit shkoi aq larg sa të spekulonte, në përgjigje të përdorimit të armëve bërthamore nga Rusia, se administrata Biden do të drejtonte NATO-n në një përpjekje ushtarake “për të eliminuar të gjitha armët konvencionale ruse të fushëbetejës në Ukrainë, Krime dhe të gjitha anijet (luftanijet ruse) në Detin e Zi”.
Nga ana tjetër, zyrtarët rusë duket se besojnë se mund të përdorin armë bërthamore në Ukrainë pa frikën e një përgjigjeje ushtarake nga NATO, thekson NYT.
“Demagogët e huaj dhe europianë nuk do të humbasin në një apokalips bërthamor”, shkroi Dmitry Medvedev, nënkryetar i Këshillit të Sigurimit të Putinit, në një postim në rrjetin social Telegram.
“Prandaj, ata do të gëlltisin përdorimin e çdo arme në konfliktin aktual,” shtoi Medvedev.
