Xheladin Murati: Nuk mund të ndërtojmë diҫka pa e kthyer kokën mbrapa

Me prof. dr. Xheladin Muratin bisedojmë për problemet aktuale në shoqërinë tonë, për politikëbërjen, për punën shkencore, për krijimtarinë, për politizimin dhe partizimin e jetës, për rolin e pedagogjisë dhe të shkencëtarit, për sfidat e jetës, për partitë politike dhe veprimin e tyre e të gjashme

Z. Murati, ju ishit deputet i parë i Kuvendit të Maqedonisë me numër më të madh të votave 19.800 gjithsej, kësisoji do të hyni në historinë e zgjedhjeve të shtetit. Si ndodhi kjo?

Xheladin Murati: Nuk pati asgjë të veçantë. Njësia ime zgjedhore thuajse doli unanimisht në votime dhe kjo rezultoi me këtë numër të votave. Krahasuar me deputet maqedonas unë kam pasur se 5 deputet të tyre. PPD-ja deputet i së cilës isha do të mbetet si një histori e fuqishme për forcën e politikës dhe pafajësinë e shqiptarëve jo më larg se 30 vite më parë. Ajo la një copëz histori për shqiptarët, pluralizmin dhe demokracinë në Maqedoni. Në zgjedhjet e para parlamentare më 1990 thuajse të gjithë deputetët shqiptarë kishin numër të madh të votave.

Na thoni diçka më tepër për PPD-në?

Xheladin Murati: PPD-ja ishte lëvizje e cila e organizoi veprimin politik të shqiptarëve në mënyrë efektive, por duke mos harruar se ajo dhe deputetët e saj në Kuvend u përballën me forca nacionaliste, me forca e ide komuniste që pretendonin të mbeten gjallë edhe në demokraci. Këto e vështirësonin veprimin e deputetëve, por deputetët me dëshirën për të ecur përpara, për të kontribuar për të ardhmen dhe dëshmuar pafajësinë e shqiptarëve i përveshën këmbët dhe krahët për kundërvënie. Ishte frymëzuese e gjithë puna dhe përkushtimi i tyre për t’ia dalë mbanë. Vlerësimi im dhe jo vetëm është se deputetët elaboruan, i shtruan problemet nga sfera të ndryshme dhe atë e bënin shkëlqyeshëm e me përgjegjësi sepse dituria e tyre ishte arma më e fortë e veprimit.

Te deputetët maqedonas mungonte toleranca dhe përgjegjësia ndaj mendimit e sjelljes ndryshe veçanërisht ndaj shqiptarëve. Si e shpjegoni ju këtë?

Xheladin Murati: Besoj se atëherë ishim në hapat e parë të transformimit të sistemit komunist në demokraci e të hapjes tonë ndaj proceseve demokratike. Si deputet shqiptarë në Parlment u përballëm kryesisht me dy grupe maqedonasish: parti maqedonase nacionaliste VMRO-DPMNE e disa tjera, dhe partia ish komuniste e transformuar por në esencë ishte thjesht komuniste që ende nuk e kishin ndërruar mendimin, pikpamjen se ndërtojmë demokraci. Maqedonasit ishin të ngarkuar me nacionalizëm, me ide antishqiptare dhe reduktonin të drejtat e shqiptarëve si dhe ngushtonin lirinë e tyre. Ishin kundër barazisë nacionale. Prandaj nuk kishin tolerancë, respekt e sjellje të pjekurisë politike, thuajse shqiptarët nuk kanë jetuar këtu dhe sot ua zaptojmë tokat e tyre. Por deputetët shqiptar u mbanin ligjërata me arsyetime logjike, politike e demokratike për kërkesat tona. Megjithatë ne nuk kishim vota të mjaftueshme, raporti ishte 97 maqedonas në mesin e të cilëve kishte ndonj turk dhe rom dhe 23 shqiptar.

Ju me profesion jeni pedagog dhe profesor. Ҫ’është sipas jush esenca e pedagogjisë?

Xheladin Murati: Esenca e pedagogjisë nuk është vështirë të definohet sepse pedagogjia si shkencë definohet si shkencë që preokupohet me kontekstin njerëzor në tërësi, me edukimin e tij, arsimimin dhe ngritjen e përgjithshme kulturore. Kjo do të thotë se pedagogjia pikë së pari është shkencë shoqërore, e pastaj një praktikë, e cila montribuon në strukturat arsimore, shoqërore, kulturore, edukative. Të grupeve dhe ambienteve të ndryshme njerëzore. Nga një këndvështrim më i gjerë esenca e pedagogjisë është proces i vetëdijshëm i formimit të personalitetit të njeriut dhe formimit e ndërtimit të vlerave të tij dhe aftësimin e tijë për një rol në shoqëri.

Si pedagog, si arrini që të ruani ekuilibrin në mes përvojës personale dhe punës teorike, punës hulumtuese?

Xheladin Murati: ekuilibrin, të cilin ju e përmendni, unë më mirë do ta quaja ideja e punës time formohet nga një proces i vazhdueshëm interaktiv mes edukimit të mendjes dhe praktikës profesionale. Për mua ideja e punës time pasqyron eksperiencat e punës intelektuale dhe punës teorike-hulumtuese në fushën e pedagogjisë, të arsimit, të shkollës.

Ju pedagogjinë e lidhët me politikën, si ndodhi kjo?

Xheladin Murati: Pedagogjia është një shkencë me histori të gjerë e komplekse. Edhe pse me diferencimin e kuadrove arsimore e intelektuale shqiptare më 1981 edhe mua më suspenduan nga procesi arsimor dhe më larguan nga këshilltari pedagogjik i pavarur dhe drejtior i Entit Pedagogjik të Tetovës. Nodhi ajo që përflitej se do të shpërbëhet ish-Jugosllavia dhe do të prishet ish – LKM që ishte parti antishqiptare. Më 1990 kur shoqëria jonë kaloi nga komunizmi në pluralizëm, ne formuam partinë e parë shqiptare në Maqedoni PPD-në dhe dolëm nga izolimi shoqëror-politik. Në fakt na u hapën rrugët edhe për shkencë edhe për politikë. Dhe unë pjesëmarrjen time në politikë as nuk e refuzova as nuk e kundërshtova, ia fillova me përgjegjësi. Por pritja të shoh një proces të hapjes pedagogjike, një punë të guximshme të edukimit të njeriut, diçka që pasqyron një shpirt hulumtues dhe imagjinativ. Dhe kjo ndodhi. Fillimisht, si politikan, si deputet në parlamentin e Maqedonisë (1991-1994 dhe 1994-1998) u përpoqa të krijoj një sintezë të kontekstit pedagogjik me atë politik. Dhe në këtë arrita sukses.

Cili ishte motivi juaj për angazhim politik kur jeni i pari doktor i shkencave pedagogjike, madje ndoshta ndër të parët në Maqedoni?

Xheladin Murati: Motivi për angazhimin politik ka qenë të kontribuoj për padrejtësitë që na janë bërë neve si shqiptarë, si intelektual, ndaj duhet të flasim, të ngrehim zërin për ata që ende nuk i kanë këto mundësi, nuk kanë lirinë e të shprehurit, demokracinë, barazinë ekonomike e gjuhësore, barazinë gjinore dhe që ende përjetojnë shtypje për shkak se janë shqiptar, por në numër të vogël (Veles, Ҫashkë, Idrizovë, Manastir, Prilep, Krushevë) ku u mohohet e drejta e armimimit në gjuhën amtare e të ngjashme. Është lehtë të jesh shqiptar në Tetovë po vështirë në vendet e përmendura. Si gjeneratë e parë e politikanëve demokrat po edhe si intelektual pata për qëllim të bëjë më shumë në krijimin e kushteve për t’ju treguar realitetin maqedonasve për shqiptarët sepse shpeshherë kanë paragjykime ndaj nesh, se ne jemi të ardhur, se nuk dijmë gjë, se ato duhet të vendosin për fatin tonë.

Si e bëre identifikimin se cili është pasioni ytë? Si e vlerësove rrugën tënde profesionale?

Xheladin Murati: Unë isha mendje hapur për përkatësinë time profesionale, eksploroja ide, mendime, teza e teori mbi edukatën dhe arsimin. Bëra një list idesh për punën pedagogjike, i parashtrova vetes një sërë titujsh pedagogjik për të hartua vepra pedagogjike të cilat nuk ishin të pakta por ngjallnin kurreshtjen dhe kërkonin punë të vazhdueshme e intensive. Si pjesëmarrës në politikëbërje idetë pedagogjike më kryqëzoheshin me veprimin politik. Të dyja kërkonin energji dhe përkushtim. Derisa isha deputet fillova të ligjëroj pedagogjinë në Fakultetin Pedagogjik në Shkup dhe atë e adhuroja ta bëjë me shumë suksese. Fillimet ishin një periudhë shumë e çuditshme, u përballa me një fakt që e quaj paralizë përmes analizës. Këtë periudhë e tejkalova shpejt meqë nuk kisha frikë nga “gabimi” që të merrem me profesionin tim. Këtu e gjeta zonën e konfortit tim, zonën profesionale, nuk kisha frikë nga dështimi as limite e dyshime për realizimin cilësor të profesionit profesor ordinar i universitetit. Më tej u hapën edhe dyer të tjera të veprimit, si ligjërues i jashtëm ligjëroja edhe në UEJL mandej edhe në UT.

Në këtë rrugëtim profesional-pedagogjik, cilat janë problemet e arsimit të sotëm?

Xheladin Murati: Arsimi duke qenë konstruksion kulturor, shkencor e zhvillimor, përmban në vete qenien e shoqërisë dhe parapërcakton se në cilin stad mëton ta shpiejë njeriun. Pikërisht në këtë kontekst është e pamundur të mendohet për nxënësin, individin e konsoliduar me dije, vlera, aftësi dhe kompetenca të nevojshme. Modernizimi i arsimit mbetet projeksion imagjinar i shoqërisë. Sepse arsimi nuk është vënë në kornizë konceptuale pedagogjike me standarde dhe vlera evropiane. Arsimit i duhet një reformë gjithëpërfshirëse me një studim paraprak 5 vjeçar e mandej të konceptohet sistemi arsimor që do të jetë i qëndrueshëm. Aktualisht arsimin e mundojnë shumë probleme duke filluar nga reforma e Carovkës e cila bëri ndryshime jo funksionale. Fillimisht arsimi duhet të depolitizohet dhe të departizohet. Ai përballet me programe të ngarkuara mësimore, orë të shumta mësimore për nxënësit, plane mësimore jo mirë të profiluara, libra mësimor me mangësi, gabime dhe përmbajtje të tepruara, mungon orientimi profesional i nxënësve, arsimi profesional nuk është mirë i dimensionuar, stimulimi i dobët i kuadrit mësimor, mungon cilësia, mungojnë librat mësimore etj. Pra një reformë arsimore duhet të ndërton strategji për rishikimin e objektivave e qëllimeve, qasjeve dhe prioriteteve arsimore, programet mësimore dhe planin, vlerësimin dhe zhvillimin profesional të arsimtarëve, metodologjinë e punës mësimore, përparimin e nxënësve në testet ndërkombëtare etj.

Po në proceset politike, si vepruat?

Xheladin Murati: Roli im në politikëbërje ishte një histori frymëzuese. Mendoj se në vprimin politik, pavarësisht se jam ballafaquar me pengesa të ndryshme unë kam dëshmuar dinjitet, përkushtim, aftësi dhe angazhim maksimal e të pakusht për të përmbushur qëllimin që i vëra vetes për ta bërë jetën më të mirë. Në politikë pata rastin të takohem me politikë formale dhe joformale si pjesë e dialogut dhe marrëveshjeve që zhvilloheshin brenda shqiptarëve dhe jashtë tyre dhe me faktorin ndërkombëtar. U ballafaqova me struktura dhe dialog të niveleve të ndryshme meqë ishte një peiudhë shumë dinamike, si: shpërbërja e ish-Jugosllavisë, pavarësia e Maqedonisë, referendumi për pavarësinë e Maqedonisë, referendum për autonomi politike territoriale të shqiptarëve të Maqedonisë, pozitën e shqiptarëve në Maqedoni dhe statusin e tij, gjuhën amtare si gjuhë zyrtare, punësimin e shqiptarëve, inkuadrimin e shqiptarëve në institucione të shtetit, problemet e arsimit të të gjitha niveleve, regjistrimin e nxënësve dhe studentëve, hapjen e Fakultetit Pedagogjik në Shkup, hapjen e Universitetit të Tetovës, bisedat tripalëshe mes shqiptarëve dhe maqedonasve me ndërmjetësues ndërkombëtar (Gert Ahens dhe Van Der Stoel) etj. Pra, ishte e nevojshme që si politikan të përfshihem dhe angazhohem në proceset politikëbërëse, veçanërissht në ato politika, të cilat i adresojnë nevojat e shqiptarëve dhe propozova hapa konkret për zgjidhjen e problemeve.

Sa arritët në zgjidhjet politike që kanë të bëjnë me barazinë kombëtare?

Xheladin Murati: Unë kisha besim se shqiptarët duhej të trajtoheshin si faktor apo si partner serioz në zhvillimin e tyreve në Maqedoni, nëse dëshirojmë të përfitojmë nga angazhimi dhe investimet e tyre afatgjata. Të gjithë deputetët e PPD-së dhanë maksimumin për të zgjidhur problemet që janë me interes për përparimin e barazisë së shqiptarëve dhe të drejtat e tyre. Filozofia ime ishte se së bashku jemi më të fortë, por ekzistonin dallime mes partive shqiptare të kohës (PPD, PDP, PPDSH). Pavarësisht angazhimeve dhe bisedave me faktorin ndërkombëtar nuk arritëm të zgjedhim shumë probleme të shqiptarëve në veçanti, shqiptarët të fitojnë statusin e popullit shtetëformues përkatësisht Maqedonia të definohet si shtet binacional i Maqedonasve dhe shqiptarëve, gjuha shqipe të bëhet gjuhë zyrtare, të themelohet UT-ja e të ngjashme.

Cilat ishin pengesat kryesore për realizimin e barazisë kombëtare?

Xheladin Murati: Pala maqedonase, partitë e tyre dhe presidenti Gligorov kishin qëndrim të fortë antishqiptarë, mendonin se e humbnin shtetin poqese shqiptarët fitojnë të drejta, mendonin se ne jemi pakicë edhe pse përbënim mbi 30 përqind të popullsisë, gjithnjë bënin restriksione ndaj të drejtave, ndaj gjuhës, ndaj statusit të shqiptarëve dhe çdo kërkesë e jona konsiderohej si nacionaliste apo tendencë për krijimin e Shqipërisë së Madhe. Dhe këto nxitnin iniciativa për çregjitstrimin e PPD-së si parti nacionaliste. Gjithashtu veprimi i PPD-së dhe grupit parlamentar të saj, pavarësisht se merrnim pjesë në qeveri vepronim si opozitë, nuk kemi votuar ligje që nuk ishin në interes të shqiptarëve etj.
Unë mendoja se shqiptarët meritonin më shumë se sa që ofronin maqedonasit, të cilët kur ishin në pyetje kërkesat shqipare VMRO-DPMNE dhe SDSM gjenin mendim të përbashkët.

Sa vazhdoi kjo gjendje e parsyeshme maqedonase ndaj kërkesave të shqiptarëve?

Xheladin Murati: Kjo vazhdoi deri më 2001 kur ndodhi lufta apo konflikti osee kryengritja shqiptarëve kundër pushtetit maqedonas, ku shqiparët pësuan dëme të mëdha në njerëz dhe materiale dhe përfundoi me nënshkrimin e Marrëveshjes Kornizë të Ohrit. Me këtë Marrëveshje, e cila u bë pjesë përbërëse e Kushtetutës, barazia kombëtare dhe të drejtat e shqiptarëve dukshëm u përmirësuan, shumë çështje u zgjidhën edhe pse edhe sot ka probleme për diskutim siç janë: statusi shtetëfromues i shqiptarëve, përkufizimi i Maqedonisë si shtet edhe i shqiptarëve jo si shtet unitarist, përkufizimi i gjuhës shqipe si gjuhë zyrtare jo si gjuhë e 20 përqindshit etj.

Po sipas mendimit tuaj, a u desht lufta?

Xheladin Murati: Fillimisht lufta kishte ambicie më të mëdha, por shpejt kaloi në Luftë për barazi dhe për të drejta e drejtësi. Ajo ishte një luftë edhe për pushtet dhe ishte një realitet i arritshëm, pa marrë parasysh viset ku jetojnë shqiptët dhe se ne i detyrohemi njëri-tjetrit. Lufta ndodhi në fshatrat e Shkupit e të Tetovës, por komandant pati edhe atje ku shqiptarët nuk u prekën nga lufta siç janë territoret e Gostivarit, Dibrës, Strugës, Kërçovës.
Mendoj se ekzistonin shumë arsye për shqiptarët që të luftojnë për të arritur një trajtim të barabartë. Këto çështje kishin nevojë për vëmendjen dhe përkushtimin e politikës mbase nuk u arritë me luftë verbale dhe biseda me faktor ndërkombëtarë. Procese për luftë ngriti edhe PPD-ja, edhe ajo formoi UҪK-në më 1993 por organet e shtetit e zbuluan dhe i mbyllën krerët e saj. Ky proces është i njohur si afera e armëve, kur u burgosën 14 aktivist të PPD-së 8 komandant të batalioneve dhe 6 aktivist tjerë. Shqiptarët sot kanë një brez të ri dhe dinamik që është i etur për ndryshim dhe me angazhimin e tyre, ekziston një e nesërme më e mirë për shqiptarët. Duhet theksuar se afera e armëve ishte një nga faktorët që u shkatërrua PPD-ja.

Si e shihni rolin e Shqipërisë dhe Kosovës në proceset e politikëbërjes në Maqedoni?

Xheladin Murati: Roli i Shqipërisë dhe Kosovës në politikëbërjen e shqiptarëve në Maqedonii u bë aktuale në këto katër vitet e fundit, përpara nuk kanë qenë të implikuar. Madje aktualisht edhe më keq është se ka një ndasi, Shqipëria përkrah pozitën shqiptare ndërsa Kosova opozitën shqiptare. Në të dyja rastet është gabim mbase ato nuk ndihmojnë por e elektrizojnë masën qytetare. E drejta e tyre për interesimin për shqiptarët jashtë shteteve të tyre është e arsyeshme, legjitime, por ajo duhet të jetë parimore për qytetarët shqiptarë për politikën ndaj tyre, jo të përkrahen një kryetar partie apo grup të partive. Pra Shqipëria dhe Kosova nuk duhet harruar rolin e tyre kyç për të mobilizuar mbështetje të sistematizuar politike dhe profesionale. Pozita e shqiptarëve të Maqedonisë si urë lidhëse me shtetet shqiptare është ideale për të kontribuar në mënyrë të mirëfilltë në proceset politike nga bashkëpunimi me vëllezërit në mënyrë të strukturuar që të përfitoj nga dija, aftësitë profesionale dhe mbështetja polittike e tyre të formuara në qendra të mëdha perëndimore. Kjo urë ndërmjet shteteve shqiptare dhe shqiptarëve të Maqedonisë duhet të ndërtohet në nivel pragmatik, me ide që mund të jetësohen me projekte praktike jo vetëm përmes takimeve apo këmbimeve të letrave.

Sipas jush cilat janë sfidat e një shkencëtari sot dhe të një politikani?

Xheladin Murati: Përgjithësisht e kam të vështirë të definoj diçka të tillë në formë të shkurtuar. Shkencëtarët sot dhe politikanët përballen me sfida të shumta, sidomos shkencëtarët, krijuesit, duke filluar nga gjendja financiare, liria e lëvizjes, gjendja ekonomike, siguria jetësore. Megjithatë mendoj se çdo shkencëtar synon të lë gjurmë në historinë e madhe të shkencës, duke i kontribuar shoqërisë me vlera të reja kurse për politikanin sfidë është si të pasurohet, si të korruptoj e të ngjashme. Pra, sfidat janë të shumta por themelorja është të jesh dhe të mbetesh njeri, njeri me NJ të madhe. Përderisa ka sfida që varen nga personi, pra nga unë, apo edhe nga koha në të cilën jetoj e veproj, ndër të tjera mendoj se ato nuk janë aq të rëndësishme në krahasim me dy sfidat permanente të shkencëtarit dhe të politikanit: të mbetem faqe bardhë dhe të krijojë, të prodhojë vlera shkencore, politike, humaniste, kulturore etj. Të parën e njohë mirë. Të dytën besoj se e njohin të gjithë meqë i gjithë populli merret me politikë dhe mendon se ka të drejtë.

Po si e vlerësoni politikën aktuale, veprimin e partive politike dhe të deputetëve?

Xheladin Murati: Politikën aktuale e kuptoj më shumë si politikë shterpe se sa si politikë kreative e përgjegjëse, politikë të paaftë për të realizuar objektivat dhe për ta bërë qytetarin, popullin të dinjitetshëm. Kam bindjen se politika vepron kundër qytetarit të vet. Ajo përballet me sfida të shumta, me sjellje informale dhe situatat ia lë rastit. Në fakt, merret me koalicionime dhe mundohet të fitoj sa më shumë tendera, të pasurohen deputetët, ta ruajnë shumicën parlamentare, t’i rrisin rrogat dhe jo ta rrisin mirëqenien e qytetarëve. Jo që unë mendoj, por praktika po e vërteton se SDSM i ka zgjidhur pantallonat vetëm e vetëm të mbetet në pushtet. Gjykoj se politika duhet të jetë sa përgjegjëse po aq edhe e kujdesshme, ajo duhet ta bën punën e vet, por të mos e politizoj popullin, të mos e politizoj dhe partizoj arsimin, kulturën, shëndetësinë, shkencën dhe fushat e tjera. Është gabim politizimi dhe partizimi i skajshëm i qytetarëve dhe institucioneve. Instrumentalizimi i tyre politik është shenjë se nuk vlen koka, po vlen xhepi dhe kjo e bënë që të shpërngulet rinia sepse ai me dije mbetet rrugës nëse nuk është anëtarë i partisë. Vlerat kanë humbur. Kjo vlen si për partitë shqiptare ashtu edhe për ato maqedonase. Prandaj politika duhet rishikuar, ribërë dhe riformuluar. Politikanët janë ata që flasin për luftën e pakompromist kundër korrupsionit dhe krimit kurse janë vet bartës të tyre. Korrupsioni dhe krimi i organizuar është sëmurje bashkëkohore e politikanëve tanë, ajo ka formë pandemike. Nuk i ndihmojnë as antibiotikët më të fortë, duhet intervenim kirurgjikal.

Në Maqedoni ka shumë parti politike, sipas jush sa parti duhet të ketë?

Xheladin Murati: Është fakt se në Maqedoni ekziston numër i madh i partive politike prej të cilave tri janë shtyllat e krijimit të politikës: VMRO-DPMNE, SDSM dhe BDI. Të gjitha partitë e tjera ndoshta në numër 40 janë satelitë të tyre. E keqja është se këto parti janë parti njeri apo sulltan parti pa anëtarësi. Nëse bëjmë një matematikë partitë maqedonase janë më të shumta madje bie se në 40 mijë banor ka një parti. Kjo vlen edhe për organizimin partiak të shqiptarëve. Numri i madh i partive nuk është funksionale për shtetin, ajo bënë disperzionin e politikëbërjes, dekoncentrimin e sjelljes së vendimeve, ka pasoja në harmonizimin e veprimeve strategjike për shtetin thjesht kësaj i thonë një kaos në veprim apo sallamadi. Unë mendoj se pluralizmi u keqinterpretua në Maqedoni. Për funksionimin e shtetit duhet parti për organizim të pushtetit dhe parti opozitë të cilat janë korigjuese e pushtetit, nxitëse të zhvillimit. Më ka bërë përshtypje një thënie kosovare se “shqiptari e shet nënën e vet për pushtet”. Fati i politikave shqiptare rrotullohet mes dritëhijeve dhe perëndimit të diellit.

Po politika aktuale, si mund ta vlerësoni?

Xheladin Murati: Nuk kam definicion. Te të gjitha partitë politike bartës të pushtetit dominon një folklorizëm politik më saktë patriotizmi politik i politikanëve të sodit e tregojnë fytyrën e vërtetë të politikës se definimi më i saktë i saj është: politika është orospijë. Sot nuk flasim për kombin por për evropën kurvë. Opozita shqiptare herë ka qenë pozitë herë opozitë dhe shqiptarët nuk kanë pasur opozitë të vërtetë. Gjendja e politikës te ne ka shumë për të dëshiruar. Mendoj që vlerat politike po zbehen kundrejt antivlerave, të cilat fatkeqësisht kanë zënë vend dhe po bëhen çdo ditë imune. Kam frikë se do të lënë gjurmë në shoqërinë tonë. Politikkani i vërtetë ka ndjenja të mëdha, që lehtë mund t’i lëndohen. Politika ajo maqedonase dhe kjo shqiptare ka nevojë të rikomponohet.

Po si e vlersoni politikanin?

Xheladin Murati: Politikani sot duhet të jetë njeri i dëshmuar me dinjitet, përkushtim, aftësi dhe angazhim të pakusht për ta përmirësuar jetën e qytetarit. Por fatkeqësisht, kjo nuk ndodh, politikani sot shikon të mbush xhepin e jo të punoj për popullin. Ata sot janë njerëzit më të korruptuar dhe më të kompromituar. Të tillët nuk mund të luftojnë korrupsionin.

Së fundmi a ka etikë në politikë?

Xheladin Murati: Etika nënkupton investim për të qenë i respektuar po kjo nuk ndodh në politikën te ne. Etikë ka në çdo profesion, pra edhe në politikë, por është çështje tjetër sa politikanët kanë vlera etike. Në fakt, etika politike nënkupton karakterin, virtytin dhe moralin e politikanit, rrjedhimisht ajo është vlerësim i sjelljes njerëzore të politikanit. Bërja e politikës pa etikë është politika e korrupsionit, krimit, kompremetimit, mashtrimit, hajdutërisë e të ngjashme. Pra, morali dhe politika nuk shkojnë bashkë.