Përpara Samitit në Brdo-Brioni, është e qartë se kufijtë në Ballkan nuk janë të njëjtë në sytë e Serbisë dhe Bashkimit Evropian, veçanërisht kur bëhet fjalë për Kosovën.
Serbia do të kërkojë respektimin e së drejtës ndërkombëtare në samitin dhe ekspertët vlerësojnë se epilogu i takimit nuk do të jetë i dëmshëm as i dobishëm, raporton Sputnik.
Përpara takimit rajonal Brdo-Brioni, presidenti Slloven Borut Pahor tha se ai ishte në favor të vazhdimit të zgjerimit të BE dhe kundërshtonte ndryshimet në kufijtë kufitarë në Ballkan që mund të përfundonin në konflikt.
Aleksandar Vuçiq tha se Serbia mbështet ekskluzivisht parimin e pandryshueshmërisë së kufijve në përputhje me vendimin e KB dhe se për këtë arsye ai prezantoi një ndryshim në draft përfundimin e Samitit – se Serbia është kundër ndryshimit të kufijve, në përputhje me Kartën e KB dhe vendimet e KB.
Drejtori i Qendrës për Zhvillimin e Politikës Ndërkombëtare, Stevica Dejanski, thekson se Serbia kërkon respektimin e të drejtave ndërkombëtare, e cila është e barabartë për të gjitha vendet në botë.
“I gjithë debati dhe mosmarrëveshja ka të bëjë me këtë. Gjithkush dëshiron të bëjë diçka në dëm të interesit kombëtar të Serbisë dhe natyrisht Serbia nuk do ta lejojë atë. Gjëja më e rëndësishme është të luftosh për të drejtën ndërkombëtare, ne jemi që në asnjë moment nuk kemi kërkuar . Ai krijon një precedent për ne, por që e drejta ndërkombëtare të jetë e barabartë për të gjithë. Kjo është arsyeja pse ata nuk mund të merren me ne pavarësisht nga të gjitha presionet. Ne nuk po kërkojmë ndonjë gjë anormale ose në dëm të të tjerëve”, tha Dedjanski.
Dr. Milos Joncic, një bashkëpunëtor kërkimor në Institutin për Politikë dhe Ekonomi Ndërkombëtare, kujton se ndryshimet e kufirit mund të ndodhin vetëm nëse është në përputhje me ligjin ndërkombëtar, që do të thotë se do të zhvillohen negociata që do të çojnë në një zgjidhje të përbashkët të pranueshme për të dy palët. Kosova, thotë ai, nuk është e mundur.
“Ne nuk jemi duke negociuar kufijtë atje, duke marrë parasysh se po fillojmë nga dy pozicione të ndryshme, dhe e drejta ndërkombëtare tha në atë situatë se është çështje uniteti, dmth integriteti territorial dhe sovraniteti i Serbisë në të gjithë zonën. Sipas ligjit ndërkombëtar, ne me Prishtinën. Kjo është arsyeja pse Presidenti përmendi që miratimi i dryshueshmërisë së kufijve është i mundur, por vetëm në përputhje me Kartën e KB dhe dokumentet e tjera të lëshuara nga organet e KB, kryesisht Këshilli i Sigurimit dhe Asambleja e Përgjithshme, dhe veçanërisht duke pasur parasysh Rezoluta 1244 “, shpjegon Jonçiq.
Jonçiç shton se ndryshimi i përmendur nga Vuçiç mbron interesat serbe në Kosovë dhe Metohi dhe në Bosnjë dhe Hercegovinë.
“As nuk ka ndryshim të kufijve në atë drejtim. Në atë rast, do të kishte një ndryshim të kufijve të brendshëm brenda BiH-së sovrane. Pra, nuk ka heqje të entiteteve. Së pari, ne kemi interesin tonë kombëtar, mbrojtjen e Subjektet e Republika Srpska “.
Jonçiç parashikon që pasojat ligjore ndërkombëtare të Samitit nuk duhet të jenë të mëdha nëse nuk nënshkruhet një marrëveshje ndërkombëtare. Sidoqoftë, pasojat politike mund të jenë domethënëse.
“Pasojat politike mund të jenë domethënëse sepse, varësisht nga konkluzionet e Samitit, pritet që të gjitha vendet në rajon që morën pjesë në takim, në aspektin politik, të veprojnë në përputhje me konkluzionet. Këto vende që janë tashmë anëtare. BE sigurisht do të përdorë atë platformë dhe konkluzione për të renditur vendet që janë ose kandidatë ose kandidatë potencialë për të përmbushur të gjitha rregullat, domethënë, të gjithë elementët nga konkluzionet, në mënyrë që të vazhdojnë rrugën e tyre drejt anëtarësimit në BE”, tha Joncic .
Suzana Grubjeshiq nga Qendra për Politikë të Jashtme mendon se është mirë që Samiti po mbahet, por që nuk duhet të priten rezultate të mëdha, sepse arritjet politike të takimit janë modeste, duke marrë parasysh se Sllovenia dhe Kroacia janë në krye të procesi të jetë shembull për të tjerët.
Me fjalë të tjera, nuk do të ketë dëm nga Samiti, por as dobi.
“Ka shumë iniciativa të rëndësishme rajonale që japin rezultate të caktuara. Unë jam duke menduar kryesisht për Procesin e Berlinit, i cili duhet të zhvillohet në Berlin gjatë verës. Mesazhe të forta vijnë gjithmonë nga atje në rajon dhe i gjithë konteksti politik në të cilin ndodh është ndryshe mbështesin përpjekjet e Sllovenisë për të adresuar lagjen e saj lindore, por, në parim, unë nuk shoh ndonjë gjë që ka ndryshuar deri më tani procesin Brdo-Brioni që ka ndryshuar situatën në rajon, aq më shpejt procesi i integrimit “, pretendon Suzana Grubjeshiq.
