Shkruan: Ali Hertica
Partitë politike kanë luajtur një rol të rëndësishëm në sistemin tonë politik për shumë vite.Politikanët dhe partitë politike janë përfaqësues të një ideologjie të caktuar. Ata e marrin frymëzimin etyre nga një ideologji apo besim i caktuar dhe mbështeten në një grup koherent idesh, pikëpamjesh dhe dëshirash për organizimin e shoqërisë. Këtu mund të dallohen tendenca të ndryshme. Këto lëvizje të ndryshme kanë të gjitha një pikëpamje thelbësisht të ndryshme për pozicionin dhe detyrat e qeverisë dhe marrëdhëniet midis qeverisë dhe qytetarëve.Lëvizjet politike nuk përkojnë domosdoshmërisht me partitë politike. Disa lëvizje përfaqësohen nga shumë parti,ku shihen si parti liberale. Për më tepër, elementë të lëvizjeve të ndryshme shpesh mund të shihen në vizionin e palëve. Shfaqja e lëvizjeve të reja është rezultat i zhvillimeve të gjera shoqërore dhe shpesh i paraprin shfaqjes së partive të reja. Në procesin e vendimmarrjes politike dallojmë pesë funksione që kanë partitë politike. Le t’i kalojmë ato një nga një.
1. Funksioni i artikulimit. Partitë politike kanë për detyrë të tregojnë dëshirat e mbështetësve të tyre (anëtarëve, votuesve, etj.). Nëse kjo bëhet siç duhet, edhe politikanët mund t’i marrin më mirë parasysh këta njerëz.
2. Funksioni komunikues. Anasjelltas, partitë politike gjithashtu kanë për detyrë të informojnë votuesit e tyre për politikën e qeverisë. Partitë duhet të tregojnë dhe të shpjegojnë se çfarë vendimesh kanë marrë politikanët dhe pse.
3. Funksioni i grumbullimit / funksioni i integrimit. Ky funksion lidhet me funksionin e artikulimit të përmendur më parë. Çdo person ka lloj-lloj pikëpamjesh të lirshme për të gjitha llojet e temave dhe është detyrë e partive politike që ta përmbledhin këtë për grupin e tyre në një program partiak. Politika nuk mund të marrë parasysh çdo interes individual të çdo individi, por mund të marrë parasysh interesin e përbashkët dhe të përgjithshëm të një grupi më të madh.
4. Funksioni i pjesëmarrjes . Partitë politike gjithashtu kanë funksionin që t’i bëjnë njerëzit entuziastë për pjesëmarrjen politike. Duke shkëmbyer informacione dhe duke ofruar mundësi për pjesëmarrje, ata synojnë t’i bëjnë qytetarët politikisht aktivë.
5. Funksioni i rekrutimit dhe përzgjedhjes. Në çdo zgjedhje duhet të hartohen lista të reja me njerëz që duan të zgjidhen. Ky është funksioni përfundimtar i partive politike: të emërojnë njerëz për poste politike.
Kështu funksionon aplikacioni!
Për shkak të depilarizimit, rritjes së prosperitetit dhe individualizimit, partitë politike kanë gjithnjë e më pak anëtarë. Kjo në fakt shkakton probleme për të pesë funksionet: partitë e dinë më pak se çfarë po ndodh mes qytetarëve.Për më tepër, mediat (masive) janë bërë gjithnjë e më me ndikim në dekadat e fundit, veçanërisht në lidhje me funksionin komunikues dhe funksionin artikulues. Ata e dinë më mirë dhe më shpejt nëse qytetarët kanë probleme të caktuara.Interneti dhe përmirësimet në arsim kanë siguruar gjithashtu që partitë të kenë një rol më të vogël në funksionin e pjesëmarrjes. Në ditët e sotme ka shumë më tepër opsione (online) për pjesëmarrje politike. Kjo rënie nuk është pa pasoja. Për shkak se mbështetja elektorale për partitë ekstremiste shpesh përfshin një numër të madh votash protestuese, këto parti kanë një elektorat më pak besnik. Kjo rrezikon stabilitetin politik. Ajo gjithashtu shkaktonfragmentim të vendeve, gjë që e bën më të vështirë formimin e qeverisë: nevojiten më shumë parti në qeveri se më parë, dhe ato shpesh kanë një shumicë më të vogël se më parë. Kjo gjithashtu ka pasoja në nivel evropian: partitë e veçanta kanë një numër të konsiderueshëm vendesh në parlamentet kombëtare. Duke vepruar kështu, ata ushtrojnë presion mbi udhëheqësit e qeverisë kombëtare, gjë që minon konsensusin evropian.