GREQI – Pothuajse një muaj pas rastit të parë të lisë në Mbretërinë e Bashkuar , i cili shkaktoi efektin domino të 577 rasteve të lisë së majmunëve në 18 vende evropiane dhe 437 të tjera në 10 vende joevropiane , lista e vendeve me raste të regjistruara është shtuar edhe Greqia.
Agjencia Kombëtare për Shëndetin Publik (EODY) njoftoi rastin e parë të sëmundjes endemike në Afrikën Perëndimore dhe Qendrore. Ky është një rast “i importuar” dhe veçanërisht për një burrë që kishte udhëtuar drejt Portugalisë, vend që numëron tashmë 191 raste, kryesisht te meshkujt e moshës 19 deri në 61 vjeç .
Burri shkoi me simptoma të pajtueshme me sëmundjen e lisë së majmunit në spitalin “Andreas Syggros” ku sipas informacioneve po trajtohet i izoluar në gjendje të mirë. Menjëherë pas ekzaminimit të pacientit nga mjekët e “Andreas Syggros” një mostër është dërguar për testim në Laboratorin Qendror të Shëndetit Publik të EODY për speciet e virusit ortopoks jo variola, ku përfshihet edhe virusi i lisë së majmunit. Testi fillestar rezultoi pozitiv dhe më pas kampioni u dërgua në Laboratorin e Mikrobiologjisë të Shkollës së Mjekësisë të AUTH për konfirmimin gjenomik të virusit të lisë tek majmunët.
Në të njëjtën kohë, kontaktet gjurmohen të izolohet siç parashikohet nga protokolli shëndetësor i Agjencisë kur zbulohet rasti i lisë. Karantina dhe vetë-monitorimi i ambientit të pacientit do të zgjasë 21 ditë . Njëkohësisht do të jenë në gatishmëri edhe profesionistët shëndetësorë të spitalit që e kanë ekzaminuar dhe monitoruar.
Çfarë duhet të dimë për linë e majmunit
EODY thekson se me të dhënat epidemiologjike të disponueshme rreziku për popullatën e përgjithshme është i ulët, pasi sëmundja karakterizohet nga transmetueshmëri relativisht e ulët dhe sëmundja zakonisht është e lehtë dhe vetëkufizuese. Megjithatë, është e rëndësishme të dini se si të transmetoni dhe mbroni.
Mënyrat e transmetimit të lisë së majmunit përfshijnë: a. Kontakt i ngushtë personal, b. Ekspozimi ndaj lëngjeve biologjike, c. Kontakti me sipërfaqe ose objekte të kontaminuara (p.sh. liri krevati, veshje/veshje). Lija e majmunit nuk transmetohet thjesht seksualisht , por mund të transmetohet përmes kontaktit seksual gjatë kontaktit fizik.
Simptomat përfshijnë ethe, dhimbje koke, mialgji, dhimbje shpine, limfadenopati, të dridhura dhe rraskapitje, me një skuqje tipike që shfaqet 1 deri në 5 ditë pas fillimit të simptomave. Skuqja fillimisht lokalizohet në kokë dhe fytyrë dhe më pas përhapet në pjesë të tjera të trupit, kryesisht në pëllëmbët e dorës, shputat, organet gjenitale, duke shkaktuar dhimbje.
Sëmundja zgjat 2-4 javë dhe zakonisht vetëkufizohet. Trajtimi është kryesisht simptomatik dhe mbështetës, ndërsa barnat antivirale të miratuara për linë konsiderohen gjithashtu efektive kundër lisë së majmunit: tecovirimat (i miratuar për trajtimin e lisë tek të rriturit dhe fëmijët) dhe brincidofovir dhe cidofovir.
Shumica e rasteve paraqiten me simptoma të lehta të sëmundjes, por virusi mund të shkaktojë sëmundje të rëndë në grupe të caktuara të popullsisë (fëmijë të vegjël, gra shtatzëna, individë të imunokompromentuar). Në vendet afrikane shkalla e vdekshmërisë varion ndërmjet 1-10% . Asnjë vdekje nuk është raportuar në vende të tjera.
Nuk ka asnjë indikacion për vaksinim masiv me vaksinën e lisë për të mbrojtur kundër lisë së majmunëve, vendosi Komiteti Kombëtar i Vaksinimit. Megjithatë, personat që kanë qenë në kontakt të ngushtë me rastin, si personat e afërt dhe personeli mjekësor, mund të vaksinohen brenda katër ditëve nga ekspozimi. Gjithashtu, ata që punojnë në zona me një rrezik të rritur profesional të ekspozimit ndaj virusit mund të vaksinohen në mënyrë profilaktike. /abcnews.al/
