Emmanuel Macron fitoi një tjetër mandat duke u rizgjedhur presidenti i Francës. Ai mundi fitoi kundërshtaren e ekstremit të djathtë Marine Le Pen në një betejë që kishte implikime të mëdha për NATO-n, Bashkimin Europian (BE), populizmin dhe më shumë.
Fitorja vendimtare e Macron ishte gjithashtu historike: ai është presidenti i parë francez me shumicë parlamentare që rizgjedhet që nga viti 1958.
Por çfarë do të thotë fitorja e Macron për Francën, BE-në dhe botën?
Shumica e vendeve në Europë mbështetën fitoren e qartë të Emmanuel Macron në raundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale franceze. Shifrat, afërsisht 58 për qind kundrejt 42 për qind, duken të pakontestueshme dhe mbresëlënëse.
Situata politike franceze është në fakt shumë më e paqartë se sa tregojnë këto shifra në pamje të parë. Shumica 42% të votave që mori Marine Le Pen nuk ishin ekstremiste të djathtë, por po shprehnin zemërimin dhe pakënaqësinë e tyre kundër një sistemi politik dhe shoqëror.
Por Macron do t’i duhet të marrë shumicën në zgjedhjet e ardhshme parlamentare në qershor. Votuesit francezë zakonisht i japin shumicën presidentit që kanë zgjedhur; por këtë herë mund të jetë ndryshe, raporton abcnews.al.
Peizazhi politik francez është një fushë rrënojash: Partitë tradicionale të së majtës dhe të djathtës janë shembur gjatë këtyre zgjedhjeve dhe partia e Macron La République En Marche ka humbur të gjitha zgjedhjet lokale që nga viti 2017.
Prandaj, e majta dhe e djathta po përpiqen të bashkohen për të penguar presidentin të marrë shumicën.
Kjo do të thotë se pasiguritë politike franceze nuk kanë mbaruar. Skenari më i keq – një moment Donald Trump / Brexit është shmangur, por mbetet për t’u parë nëse Macron do të jetë në gjendje të qeverisë vetë apo do të duhet të formojë një koalicion me një parti tjetër në të majtë apo në të djathtë.
–Gerard Araud është anëtar në Këshillin Atlantik dhe një ish-ambasador francez në Shtetet e Bashkuara.
Në Champ de Mars, ku partizanët e Emmanuel Macron ishin mbledhur për të festuar fitoren e tij, kishte po aq flamuj francezë sa ata të BE-së . Presidenti i rizgjedhur e bëri të qartë gjatë fushatës së tij se projekti europian ishte në rrezik, megjithëse mbetet e paqartë se çfarë roli luajti çështja europiane për votuesit.
Në vitin 2017, Europa luajti një rol vendimtar, pasi largimi nga Eurozona ishte pjesë e programit të Marine Le Pen dhe shumica e qytetarëve nuk ishin pro një plani të tillë. Ky zotim nuk u përsërit këtë herë, megjithëse programi i saj në 2022 do të kishte sfiduar BE-në me një vizion alternativ për bllokun, raporton abcnews.al.
Opinioni i liderëve gjermanë, spanjollë dhe portugeze të botuar në Le Monde të premten ishte i paprecedentë. Duke thënë se “zgjedhja me të cilën përballen francezët është vendimtare për Francën dhe për të gjithë ne në Europë”, ata shpalosën se si trajektorja e Francës është e ndërthurur me vendet e tyre, pasi të gjithë ata janë anëtarë të BE-së (dhe NATO-s).
Duke qenë se Franca është një anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara dhe një anëtar themelues i NATO-s dhe BE-së, asnjë nga partnerët e saj nuk është indiferent ndaj rezultatit të zgjedhjeve.
Ndërsa lufta në Ukrainë vazhdon ende dhe Franca do të jetë në krye të presidencës së Këshillit të BE-së për dy muaj të tjerë, presidenti i rizgjedhur ka një sfidë për të gjetur ekuilibrin midis agjendës ndërkombëtare/europiane dhe shqetësimeve më të brendshme të shprehura nga qytetarët francezë, duke ditur se 31 për qind e tyre vendosën të mos votojnë (rekord që nga viti 1969).
— Marie Jourdain është një anëtare në Këshillin Atlantik dhe ka punuar për Drejtorinë e Përgjithshme të Ministrisë së Mbrojtjes për Marrëdhëniet Ndërkombëtare dhe Strategjinë.
Emmanuel Macron ka fituar një mandat të dytë. Duke marrë parasysh ata që abstenuan, 62 për qind e votuesve nuk votuan për të.
Ai u rizgjodh me 38 për qind të votuesve të regjistruar, kundrejt 43,6 për qind pesë vite më parë.
Ky përfaqëson nivelin më të ulët të mbështetjes për një president fitues që nga Georges Pompidou në 1969.
Abstenimi ishte afër niveleve rekord.
Duke tejkaluar 40 për qind për herë të parë, nacionalistët bënë përparim, duke shënuar dështimin e një presidenti që synonte të zvogëlonte ndikimin e së djathtës ekstreme në vend.
Edhe një herë, “fronti republikan” – një koalicion kundër të djathtës ekstreme e shpëtoi Macronin, si të gjithë presidentët e zgjedhur kundër nacionalistëve, por ky front është gjithnjë e më i brishtë: Numri i mbështetësve të kandidatit të së majtës ekstreme Jean-Luc Mélenchon në raundin e parë që vazhdoi të votonte për Macron ra me 10% nga viti 2017, në 42 për qind, ndërsa pjesa e Le Pen u rrit me të njëjtën masë, në 17 për qind.
Edhe më shumë se në vitin 2017, këto zgjedhje e kanë ndanë vendin elektoralisht (këtë herë jo më në dy, por në tre pjesë), me një president të mbështetur nga pensionistë, drejtues të lartë dhe konservatorë që nuk duan që asgjë të ndryshojë, raporton abcnews.al.
Dhe më e rëndësishmja, vendi është i frustruar dhe i zemëruar.
Macron mund të thojë se vetëm fitorja ka rëndësi sepse vendi nuk mund të përballojë të humbasë edhe pesë vite të tjera.
— Rama Yade është drejtor i Qendrës Afrikane, bashkëpunëtor i lartë në Qendrën Europiane dhe ish-zëvendësministër francez për punët e jashtme dhe të drejtat e njeriut.
Brukseli mbështeti fitoren e Macron. Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen e uroi menjëherë Macronin.Tani njerëzit në Bruksel presin zgjedhjet legjislative pas disa javësh. Perspektiva e një qeverie të ndarë, ku presidenti francez nuk ka shumicën në parlament dhe kryeministri është pjesë e një partie tjetër, nuk ka gjasa të mirëpritet.
Kjo do të thotë që ministrat në Këshillin e BE-së, mund të marrin vendime në kundërshtim me përfaqësuesin e Francës në Këshillin Europian, Macron. Megjithatë, edhe nëse Macron nuk është në gjendje të fitojë shumicën në parlament, shumica e formuar ka të ngjarë të përbëhet nga e majta dhe e djathta dhe kështu nuk ka gjasa të jetë në kundërshtim ekstrem me politikat e Macron-it në BE.
Por sonte Jean-Luc Melenchon, lideri i ekstremit të majtë, i cili doli i treti pas Marine Le Pen në raundin e parë të zgjedhjeve, u bëri thirrje votuesve që të zgjidhet kryeministri i ardhshëm. Le Pen bëri të njëjtin apel.
Ndërsa një shumicë e majtë ose e ekstremit të djathtë në parlament mbetet një perspektivë shumë e largët, nëse do të ndodhte diçka e tillë mund të bllokonte procesin ligjbërës të BE-së.
/abcnews.al
