Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, deklaroi se vendi i tij e meriton një vend në tryezën e Bashkimit Evropian, duke theksuar progresin e reformave dhe mbështetjen e gjerë të qytetarëve. Ai pranoi se krimi dhe korrupsioni mbeten sfida serioze, por shtoi se këto nuk janë probleme të veçuara vetëm për Shqipërinë: “Edhe Brukseli ka krim.”
Në një intervistë për Euronews, Rama tha se Shqipëria duhet të bëhet anëtare e BE-së sa më shpejt të jetë e mundur, pas një dekade reformash të thella dhe qasjeje të palëkundur ndaj integrimit evropian. Ai rikujtoi se vendi ka hyrë tashmë në fazën përfundimtare të negociatave dhe e sheh vitin 2030 si një datë të arritshme për anëtarësim.
Shqipëria ka qenë vend kandidat për më shumë se dhjetë vjet, por dinamika e re gjeopolitike e shkaktuar nga pushtimi rus i Ukrainës ka shtuar vullnetin e BE-së për zgjerim. Si rezultat, Shqipëria konsiderohet tani një nga vendet më të favorizuara në proces.
Rama, në detyrë që nga viti 2013 dhe i konfirmuar me një mandat të katërt vitin e kaluar, tha se vendi ka kaluar një transformim të thellë dhe mbetet i angazhuar fort ndaj vlerave evropiane. Ai e cilësoi BE-në si një “perandori të mirë”, e cila garanton lirinë dhe sundimin e ligjit.
Komisioni Evropian ka vlerësuar përparimin e bërë, duke theksuar se Shqipëria mund të jetë gati të anëtarësohet deri në fund të dekadës, nëse ritmi i reformave ruhet. Me një popullsi prej 2.3 milionë banorësh sa madhësia e qytetit të Pragës vendi paraqet pak sfida për kapacitetin përthithës të BE-së, si në aspektin demografik ashtu edhe ekonomik.
Megjithatë, Komisioni theksoi në raportin e zgjerimit të publikuar muajin e kaluar se Shqipëria duhet të forcojë luftën kundër krimit të organizuar, të përmirësojë sistemet për parandalimin e pastrimit të parave dhe të intensifikojë masat kundër trafikimit të qenieve njerëzore, për t’u përafruar me standardet e BE-së.
Rama, në intervistën për Euronews, pranoi se këto mbeten sfida reale:
“A kemi probleme me krimin e organizuar? Po, por kush nuk ka? Shikoni këtë qytet (Brukselin). Ky është një shembull tjetër. Por ka edhe gjëra të shkëlqyera.”
Ai shtoi se perceptimi ndërkombëtar për Shqipërinë ka ndryshuar ndjeshëm:
“Dikur na shihnin si një gropë të mjerë në mes të Evropës, tani na shohin si pjesë të mozaikut evropian.”
Marrëdhëniet e ngushta me Italinë
Gjatë qëndrimit të tij në Bruksel për një forum të Komisionit Evropian mbi zgjerimin, Rama vuri në dukje mbështetjen e homologëve evropianë për procesin e anëtarësimit të Shqipërisë, si dhe marrëdhënien e tij të ngushtë me kryeministren italiane Giorgia Meloni.
Për t’u bërë pjesë e BE-së, një vend duhet të përfundojë negociatat teknike dhe të marrë miratimin unanim politik të të gjitha shteteve anëtare.
Në vitin 2023, Shqipëria dhe Italia nënshkruan një marrëveshje për ngritjen e qendrave të migracionit në territorin shqiptar, të financuara dhe menaxhuara nga autoritetet italiane. Ky pakt ka tërhequr vëmendje ndërkombëtare dhe kritika, përfshirë shqetësime për zhvendosjen e kufijve evropianë në një vend të tretë dhe për shkelje të mundshme të parimeve të ligjit të azilit.
Rama e mbrojti marrëveshjen, duke e quajtur një akt solidariteti ndaj Italisë në një moment presioni të madh migrator. Ai mohoi se kjo përbën cenim të sovranitetit shqiptar: “Italia na kërkoi. Dhe kur Italia kërkon, ne gjithmonë themi po. Italianët janë shqiptarë të veshur me Versace.”
