Takimi historik Trump-Xi, marrëveshje për tregti, minerale të rralla dhe bashkëpunim mbi Ukrainën

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, dhe lideri i Kinës, Xi Jinping, zhvilluan bisedime në Korenë e Jugut, ku folën për luftën në Ukrainë dhe u pajtuan t’i ulin tensionet e larta tregtare mes Uashingtonit dhe Pekinit.

Duke folur në bordin e Air Force One pas takimit të 30 tetorit, Trumpi tha se pati “takim të mrekullueshëm” me Xinë dhe se u pajtuan për “shumë pika të rëndësishme”, përfshirë marrëveshje për tregtinë, tarifat dhe mineralet e rralla tokësore.

Ai u tha gazetarëve se do ta zbresë një tarifë ndaj Kinës për 10 për qind për shkak të rolit të saj në krizën e fentanilit dhe se Kina do të fillojë përsëri të “blejë në sasi të mëdha” sojë nga Shtetet e Bashkuara, pasi e kishte ndaluar blerjen e tij në maj si kundërpërgjigje ndaj tarifave amerikane.

Trump shtoi se u arrit gjithashtu një marrëveshje për heqjen e kufizimeve kineze mbi qarkullimin e mineraleve të rralla tokësore – 17 elementeve që luajnë role të vogla, por jetike, për makinat, avionët dhe armët.

Përfaqësuesi i Tregtisë i SHBA-së, Jamieson Greer, i cili ishte gjithashtu në bordin e Air Force One, tha se Kina nuk do të zbatojë kontrollet e reja të propozuara për mineralet e rralla, të cilat ishin zgjeruar në tetor pas mirëkuptimit midis presidentëve. Ai nuk foli për kontrollet që tashmë janë në fuqi qysh nga prilli.

“Të gjitha çështjet e mineraleve të rralla janë zgjidhur, pra në nivel botëror… Kjo ishte një çështje globale, jo vetëm e SHBA-së”, u tha Trump gazetarëve.

“Nuk ka më pengesa nga Kina”, shtoi ai.

Trump shtoi se me Xinë folën gjithashtu për luftën në Ukrainë, e nisur nga Rusia në shkurt të vitit 2022, duke thënë se ai dhe Xi ranë dakord të “punojnë së bashku”.

“Ne u pajtuam se palët janë të përfshira në luftë dhe ndonjëherë duhet t’i lësh të luftojnë, mendoj. Por, ne do të punojmë së bashku për Ukrainën”, tha ai.

Zyrtarët kinezë ende nuk kanë komentuar për takimin dhe nuk është publikuar ndonjë komunikatë zyrtare.

Takimi në aeroportin ndërkombëtar Gimhae të Busanit duket se ka hapur rrugën për një dialog më të gjerë në muajt në vijim, pasi Trumpi tha se synon ta vizitojë Kinën në prill dhe se një marrëveshje tregtare paraprake mund të nënshkruhet së shpejti.

Pak para fillimit të bisedimeve, Trump njoftoi se kishte udhëzuar Pentagonin ta shfuqizonte menjëherë moratoriumin vullnetar të Uashingtonit për testimin e armëve bërthamore.

Trump tha në një postim në rrjetet sociale se Shtetet e Bashkuara “kanë më shumë armë bërthamore se çdo vend tjetër”, duke e renditur Rusinë në vendin e dytë dhe Kinën “shumë më mbrapa, por që do të arrijë në krye brenda 5 vjetësh”.

Analistët i thanë Radios Evropa e Lirë (REL) se shohin pak mundësi për një marrëveshje më të gjerë gjatë këtyre bisedimeve, por se zbutja e tensioneve tregtare mund ta shtojë rrugën për diskutime drejt një marrëveshjeje më të madhe kur Trumpi të vizitojë Kinën dhe Xija të mirëpritet në Shtetet e Bashkuara vitin e ardhshëm.

Në fjalët hyrëse, që të dy liderët e lavdëruan njëri-tjetrin.

Trump tha se beson se me Xinë do të ketë “marrëdhënie fantastike për një periudhë të gjatë”, ndërsa Xi tha se është e natyrshme që Shtetet e Bashkuara dhe Kina “të mos jenë gjithmonë të një mendjeje” dhe shtoi se është “normale që dy ekonomitë kryesore të botës të kenë përplasje herë pas here”.

Në prag të bisedimeve, pritej që Trump dhe Xi të diskutonin edhe pika të tjera tensioni, përfshirë Tajvanin dhe mbështetjen e Kinës për Rusinë.

Megjithatë, Trump tha se Tajvani – ishulli vetëqeverisës që Pekini e konsideron territor të vetin – nuk ishte temë diskutimi.

Ai shtoi se ai dhe Xi nuk e përmendën as çështjen e blerjes së naftës ruse nga Kina, të cilën Moska e ka përdorur për ta financuar luftën e saj.

Para takimit, Ukraina dhe aleatët e saj i bënë thirrje Trumpit të ushtrojë trysni ndaj Xi Jinpingut për ta ndaluar mbështetjen e Kinës ndaj Rusisë. Takimi erdhi një javë pasi Uashingtoni njoftoi sanksione ndaj dy kompanive të mëdha ruse të naftës.

Kina është blerësi më i madh i naftës së papërpunuar ruse dhe ka qenë një jetik për industrinë energjetike të Moskës gjatë luftës shkatërruese të presidentit rus Vladimir Putin në Ukrainë.