Negociatat midis presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky dhe një delegacioni amerikan, përfunduan pa marrëveshje mbi një zonë të demilitarizuar të propozuar në Ukrainën lindore gjatë bisedimeve në Berlin të dielën, më 14 dhjetor.
Kjo u raportua nga Bild, duke cituar zyrtarë të njohur me diskutimet, transmeton Telegrafi.
Sipas Bild, bisedimet u përqendruan në një kornizë paqeje prej 28 pikash të mbështetur nga SHBA-të që synonte ngrirjen e luftës.
Propozimi thuhet se përfshin angazhimin e Ukrainës për të mos kërkuar anëtarësim në NATO dhe për të mbajtur zgjedhje të reja brenda 100 ditëve – kushte që Kievi është i përgatitur të marrë në konsideratë në rrethana specifike.
Megjithatë, negociatat thuhet se ngecën për shkak të çështjeve territoriale, veçanërisht një propozimi që kërkon që forcat ukrainase të tërhiqen nga pjesë të rajonit të Donetskut për të krijuar atë që negociatorët amerikanë e përshkruan si një “zonë ekonomike e demilitarizuar”.
Sipas dokumentit të diskutuar në Berlin, Krimea, Luhansku dhe Donetsku i Ukrainës do të njiheshin de facto si të kontrolluara nga Rusia, ndërsa pjesë të Zaporizhzhisë dhe Khersonit do të ngriheshin përgjatë vijës aktuale të kontaktit.
Plani gjithashtu parashikonte tërheqjen e Ukrainës nga zonat e Donetskut që aktualisht kontrollon, të cilat më pas do të demilitarizoheshin dhe do të njiheshin ndërkombëtarisht si territor rus, sipas Bild.
Ndërsa Zelensky thuhet se është i gatshëm të ngrijë vijën e frontit – duke pranuar në mënyrë efektive humbjen e përkohshme të territoreve të pushtuara, duke përfshirë Krimenë dhe pjesë të Ukrainës lindore dhe jugore – ai ka hedhur poshtë me vendosmëri çdo tërheqje të njëanshme të Ukrainës nga Donetsku.
Pala amerikane propozoi që Ukraina të tërhiqet nga afërsisht 5,600 kilometra katrorë të rajonit të Donetskut, me zonën që mbetet e demilitarizuar dhe jo e pushtuar nga forcat ruse.
Moska u përgjigj shpejt duke sugjeruar që vetëm Garda Kombëtare e Rusisë (Rosgvardia) do të hynte në zonë – një forcë e angazhuar në mënyrë aktive në luftimet në vijën e frontit.
Kiev ka frikë se Rusia do ta përdorë tërheqjen për të pushtuar territorin ushtarakisht, duke e shndërruar në mënyrë efektive propozimin në një dorëzim të detyruar, thuhet në raport. Një zyrtar i lartë ukrainas thuhet se i tha Bild se një skenar i tillë do të përbënte kapitullim dhe “nuk do të pranohet”.
Pavarësisht gatishmërisë së Kievit për të bërë kompromise të rëndësishme – duke përfshirë pranimin e një ngrirjeje afatgjatë të sipërfaqeve të mëdha të territorit të pushtuar – zyrtarët ukrainas theksuan se një tërheqje e njëanshme nga vija e frontit mbetet një vijë e kuqe.
Zelensky, duke folur me gazetarët të dielën, komentoi mbi krijimin e mundshëm të një zone të çmilitarizuar në Donbas, duke thënë se e konsideron një qasje “të qëndrojmë aty ku jemi” si opsionin më të drejtë.
“E di që Rusia nuk ka një qëndrim pozitiv ndaj kësaj, por do të doja që amerikanët të na mbështesnin në këtë çështje”, tha ai.
Sipas tij, Rusia i përgjigjet këtij propozimi duke kërkuar që Ukraina të tërhiqet nga Donbasi, ndërsa paralajmëron se përndryshe do ta pushtonte rajonin me forcë.
Zelensky tha se e ngriti çështjen me zyrtarët amerikanë, duke theksuar se Moska shpesh përdor dezinformata për të shmangur kostot ushtarake, dhe në vend të kësaj përpiqet të marrë territor përmes presionit diplomatik dhe politik. Si shembull, ai përmendi pretendimet ruse për Kupyanskun, të cilat i tha se ishin të rreme.
Duke komentuar propozimet për një zonë tampon përgjatë vijës së kontaktit, Zelensky pyeti pse çdo tërheqje do të zbatohej vetëm për forcat ukrainase.
“Nëse trupat ukrainase tërhiqen pesë ose dhjetë kilometra, atëherë pse trupat ruse nuk tërhiqen gjithashtu thellë në territoret e pushtuara me të njëjtën distancë”, tha ai.
Ai shtoi se çështja mbetet e pazgjidhur dhe shumë e ndjeshme.
“Kjo është një pyetje që ende nuk ka përgjigje. Por është shumë sensacionale dhe shumë e nxehtë”, tha Zelensky.
Në një raport të botuar më 11 dhjetor, gazeta franceze Le Monde pretendoi se Kievi kishte rënë dakord për krijimin e një zone të demilitarizuar në Donbas, që do të kërkonte tërheqjen e trupave nga të dyja anët e vijës së frontit.
Gazeta franceze raportoi gjithashtu se propozimi ishte miratuar nga udhëheqësit evropianë dhe ishte përfshirë në një plan të rishikuar të paqes të SHBA-së, të përgatitur nga Zelensky dhe të dërguar të presidentit të SHBA-së, Donald Trump.
Megjithatë, zyra presidenciale e Ukrainës i hodhi poshtë këto pretendime më 12 dhjetor, duke thënë se Kievi nuk është gati të bjerë dakord për një të ashtuquajtur “tampon” ose zonë të demilitarizuar në Ukrainën lindore dhe duke theksuar se nuk është marrë asnjë vendim politik për këtë çështje.
Duke folur për Kyiv Post, Mykhailo Podolyak, një këshilltar i kreut të zyrës presidenciale të Ukrainës, tha se interpretimi i gazetës shkoi përtej asaj që është diskutuar në të vërtetë.
“Po flasim ekskluzivisht për diskutime teorike për momentin”, tha Podolyak. “Është e qartë se në çdo proces negociatash, diskutohen të gjitha formatet e mundshme, duke përfshirë një format të mundshëm të ndalimit përgjatë vijës së kontaktit të drejtpërdrejtë luftarak”, shtoi ai.
