Dronët kanë “pushtuar” hapësirën ajrore në të gjithë Evropën në javët e fundit, duke shkaktuar alarm për ndërhyrje të përsëritura me dronë dhe duke çuar në mbylljen e aeroporteve dhe anulimet e fluturimeve.
Për tufat e dronëve po fajësohet Rusia, megjithëse Moska mohon përfshirjen dhe hetuesit ende po mbledhin prova.
Kushdo që qëndron pas incidenteve, qeveritë dhe rregullatorët janë nën presion për të gjetur zgjidhje.
Shkalla e problemit
Shërbimi i mbikëqyrjes Enigma ka dalluar të paktën 18 dronë të dyshimtë në Danimarkë, Suedi, Norvegji dhe Gjermani gjatë muajit të kaluar.
Shumë dronë, megjithëse jo të gjithë, janë parë pranë aeroporteve, shkruan Index.hr, transmeton Klankosova.tv
Inkursionet me dronë kanë prekur aeroporte të tilla si Gatwick dhe Heathrow në Mbretërinë e Bashkuar për më shumë se pesë vjet, por këtë vit pati një rritje të konsiderueshme të incidenteve.
“Të dhënat tregojnë aktivitet të qëndrueshëm gjatë disa javësh dhe ndërhyrje potencialisht të koordinuara në ditë të caktuara”, tha një zëdhënës i Enigma, pa dhënë detaje.
Dronët pranë aeroporteve janë një problem i veçantë. Mbylljet e aeroporteve janë të kushtueshme dhe të përhapura në të gjithë rrjetin e linjave ajrore, duke vonuar fluturimet në të gjithë Evropën.
Ourania Georgoutsakou, drejtore ekzekutive e Airlines for Europe (A4E), tha se incidentet në rritje duhet të “përshpejtojnë” zbatimin e protokolleve për të zvogëluar ndërprerjet në “hapësirën ajrore evropiane të mbingarkuar dhe të fragmentuar”.
Si mund të mbrohen aeroportet nga dronët
Hetuesit dhe civilët po përpiqen të identifikojnë se çfarë lloje dronësh po fluturojnë, cilat janë aftësitë e tyre dhe kush i kontrollon ato. Kaosi i krijuar nga seria e fundit e incidenteve mund të jetë një shenjë e taktikave të luftës hibride, tha Eric Schouten, drejtor ekzekutiv i kompanisë së konsulencës për sigurinë Dyami.
Incidentet e fundit me dronë dhe shkeljet e tjera të hapësirës ajrore tregojnë se Evropa po përballet me një luftë hibride, ndaj së cilës duhet të reagohet me masa që shkojnë përtej mbrojtjes tradicionale, tha javën e kaluar Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen. Ajo tha se qëllimi i Rusisë ishte të “mbjellte përçarje” në Evropë.
Teknologji të ndryshme janë bërë të disponueshme në treg, duke përfshirë transmetuesit me mikrovalë, bllokuesit e sinjalit, lazerët dhe madje edhe raketat.
Aftësitë variojnë nga zbulimi i dronëve, bllokimi i frekuencave të përdorura nga dronët dhe rrëzimi i tyre.
Megjithatë, shumica e këtyre mjeteve, veçanërisht ato që mund të shkatërrojnë në mënyrë aktive dronë, shpesh janë potencialisht shumë të rrezikshme për mjediset civile të populluara.
Në vitin 2021, Agjencia Evropiane e Sigurisë së Aviacionit lëshoi udhëzime se si të menaxhohen ndërprerjet e shkaktuara nga dronët, dhe disa qeveri kombëtare futën rregullore që kufizojnë fluturimet me dronë.
Aeroportet kanë blerë kundërmasat e tyre për dronë nga kompani si Dedrone, Thales dhe DJI Aeroscope, por shumica dërrmuese e këtyre pajisjeve ofrojnë vetëm teknologji zbulimi.
Çfarë vjen më pas?
Qeveria gjermane ka propozuar një legjislacion që do t’i lejonte policisë së saj të rrëzonte dronë nëse është e nevojshme. Arsyeja për këtë ishin disa dronë rreth aeroportit të Mynihut në fillim të këtij muaji.
Por futja e lazerëve dhe raketave për të rrëzuar dronët në hapësirën ajrore civile paraqet sfidat e veta të sigurisë, duke përfshirë rrezikun e dëmtimit të avionëve civilë dhe infrastrukturës më të gjerë.
“Duhet ta dish vërtet, të jesh absolutisht i sigurt se diçka është armiqësore. Vetëm atëherë mund të ndërhysh”, tha eksperti holandez i dronëve, Wiebe de Jager. Ai paralajmëroi se shumë alarme të dronëve rezultojnë të jenë alarme të rreme.
Ekspertët thonë se ndërhyrjet me dronë pritet të bëhen më të zakonshme në të gjithë Evropën. Dhe aeroportet nuk janë të vetmet vende civile që mund të jenë të ndjeshme ndaj ndërprerjeve nga dronët. Portet detare, impiantet bërthamore dhe madje edhe burgjet janë gjithashtu objektiva të dronëve.
Ndërsa ndërprerjet kanë nxjerrë në pah dobësitë, ekspertët thanë se ndërhyrjet e fundit do t’i detyrojnë autoritetet të koordinojnë më mirë kundërmasat në të gjithë sektorët.
“Shpresoj që kjo t’i ndryshojë pak gjërat”, tha Stijn Willekens, CEO i Active Drone Security Solutions. /Klankosova.tv
