Në hymë në demokracinë formale në vitin 1991, kurse bota, para së gjithash ajo perëndimore, është në demokraci prej shekujsh më parë. Besoj se shumica e qytetarëve do të jenë dakord se rezultatet e tranzicionit tonë demokratik janë të pamjaftueshme, procesi është i gjatë dhe i vështirë, shpesh kthehemi pas.
Çështja kryesore është se si ta shkurtojmë dhe ta bëjmë më të lehtë për njerëzit tanë, duke ditur se kemi vetëm një jetë në dispozicion. Propozoj, së pari, nëpërmjet disa shembujve të përgjithshëm të shohim se çfarë është dhe çfarë nuk është demokraci, që ta përkufizojmë më lehtë kauzën tonë të përbashkët.
Sipas meje, nuk është demokraci nëse një njeri apo një grup vendosin pa legjitimitet zgjedhor, në emër të të gjithë të tjerëve. Domethënë, specifika e parë e demokracisë reale është – pluralizmi.
Kjo e përkthyer në politikë, nënkupton një njeri, një votë, kuptohet që flas për votat të cilat janë dhënë me të vërtetë, kurse jo, kur në vendin tënd voton dikush tjetër ose nëse je i detyruar apo i kërcënuar gjatë votimit për një kandidat konkret.
Në ekonomi kjo nënkupton se paratë duhet të fitohen në mënyrë ligjore, kurse mundi duhet të paguhet realisht, me fjalë të tjera pasuria nuk duhet të jetë rezultat i eksploatimit apo keqpërdorimit të njerëzve të tjerë.
Demokraci është kur institucionet shtetërore, gjykatat, policia, inspektimi, veprojnë me presidentin, kryeministrin, ministrat, në të njëjtën mënyrë si me çdo qytetar tjetër.
Demokraci është kur përkatësia etnike nuk do t’ju jetë pengesë që të punësoheni dhe të jeni në cilëndo pozitë në vendin e vet. Por, nuk është demokraci nëse përveç përkatësisë etnike apo librezës partiake nuk keni asgjë tjetër në biografinë tuaj.
Një problem i madh në zhvillimin e demokracisë i cili, për fat të keq, tashmë është i dukshëm edhe në botë edhe te ne, është pjesëmarrja gjithnjë dhe më e vogël e qytetarëve në aktin iniciues të procesit politik – në zgjedhjet, por edhe mosinteresimi i tyre për të organizuar rezistencë kundër sundimit jodemokratik i cili mund të ndodhë pasi t’i zgjedhim në mënyrë demokratike përfaqësuesit tanë.
Dua t’u rekomandoj, sidomos më të rinjve, se me abstenimin në zgjedhje nuk do t’i anashkalojmë efektet e sundimit të keq, politika, e mirë apo e keqe, do të ndikojë gjithsesi mbi jetën tuaj. Prandaj është më mirë të votoni, në të kundërt, dikush tjetër do të vendosë edhe në emrin tuaj.
Megjithatë, nuk është më pak e rëndësishme që të jeni të zëshëm dhe aktivë edhe midis zgjedhjeve. Unë jam i bindur se të gjithë ne, politikanët, duhet të trembemi nga aktivizmi qytetar. Ne duhet të dëgjojmë dhe respektojmë me patjetër zërin e qytetarëve i cili na ka sjellë në këtë pozitë, që një periudhë të caktuar të vendosim për të tjerët.
Prandaj mesazhi im i fundit, kuptohet, por jo dhe më pak i rëndësishmi për qytetarët do të ishte – mos na lejoni mandat të relaksuar! Kjo është e vetmja rrugë drejt demokracisë së vërtetë të cilën nuk do ta presim me shekuj.“
(Porosi e presidentit me rastin e 15 Shtatorit- Ditës ndërkombëtare të demokracisë)
