Lufta e Dytë Botërore nuk filloi papritur, pushtimi i Hitlerit në Poloni ishte vetëm një në një seri ngjarjesh që dukeshin të palidhura në atë kohë dhe që çuan në konflikt global, shkruan New York Times.
Data e Luftës së Dytë Botërore zakonisht përmendet si 1 shtator 1939, kur Hitleri e pushtoi Poloninë, pas nënshkrimit të Paktit Ribbentrop-Molotov (marrëveshja midis Hitlerit dhe Stalinit, për mossulmimin), shkruan Bret Stephens, redaktor I gazettes prestigjioze amerikane “New York Times”.
Megjithatë, siç shprehet ai, kjo ishte vetëm një seri ngjarjesh që dukeshin të palidhura, në atë kohë.
Në mesin e tyre kujtojmë se ishte pushtimi japonez i Mançurisë në 1931; pushtimi italian i Abisinisë në 1935; rimilitarizimi i Rheinland në 1936 dhe Lufta Civile Spanjolle; Anschluss i Austrisë (aneksimi i Austrisë në Gjermani) dhe kriza e Sudetenlandit në vitin 1938, më pastaj pushtimi sovjetik i Polonisë disa javë pas Gjermanisë; Operacioni Barbarossa dhe Pearl Harbor 1941.
“Çështja është se Lufta e Dytë Botërore nuk filloi papritur, gjithçka dukej më shumë si uji që ngrihej derisa çau (shpërtheu) digën. Edhe ne kemi jetuar me vite tëra duke u shoqëruar me ngritjen e nivelit të ujit, megjithëse duket se u desh një pushtim rus i Ukrainës, që bota të fillonte ta vinte re këtë”, shkruan autori i New York Times.
Ai shton se para pushtimit të Ukrainës, kemi pasur pushtimin rus të Gjeorgjisë, pastaj Krimesë dhe Ukrainës lindore; bombardimet ruse të Aleppos; përdorimi i agjentëve radioaktivë dhe kimikë ndaj disidentëve rusë në tokën britanike; Ndërhyrja ruse në zgjedhjet amerikane dhe hakimi masiv i rrjeteve kompjuterike; vrasja e Boris Nemtsov; dhe helmimi dhe arrestimi i Alexei Navalny.
“A ka pasur ndonjë reagim te forte lidhur me këto shkelje të sovranitetit, shkelje të të drejtave dhe traktateve, krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, që mund të pengonte veprimet e sotme të tmerrshme? A e ka ndalur Putinin, përgjigja e Perëndimit ndaj shkeljeve të normave të tjera ndërkombëtare – si përdorimi i armëve kimike nga Siria kundër qytetarëve të saj, revokimi i autonomisë së Hong Kongut nga Kina, apo lufta ndërmjetësuese e Iranit kundër fqinjëve të tij? Me pak fjalë, a kishte ndonjë arsye Putini të mendonte para 24 shkurtit, se nuk do të mund të shpëtonte nga ky pushtim?”, pyet Stephens dhe jep një përgjigje negative.
Politika e butë
Ndryshe nga pretendimet se sjellja e Putinit është rezultat i provokimit perëndimor, siç është propozimi për të refuzuar plotësisht anëtarësimin e mundshëm të Ukrainës në NATO – Perëndimi ka kaluar kryesisht 22 vjet duke ndjekur një politikë të butë, dhe shkatërrimi i Ukrainës është rezultat.
Siç thekson autori, administrata e Biden tani po përballet me pyetjen nëse dëshiron ta çojë deri në fund këtë cikël. Përgjigja nuk është e qartë. Sanksionet kanë dëmtuar ekonominë ruse, dërgimi i armëve në Ukrainë ka ndihmuar në ngadalësimin e përparimit të Rusisë dhe brutaliteti rus ka bashkuar NATO-n. Stephens thekson se kjo është meritë e presidentit, por se administrata vazhdon të punojë nën kujdesin e iluzioneve potencialisht katastrofike.
“Sanksionet mund të dëmtojnë Rusinë në planin afatgjatë. Megjithatë, luftimet në Ukrainë po ndodhin tani. Deri më tani, një nga efektet kryesore të sanksioneve ka qenë dërgimi i dhjetëra mijëra rusë nga shkolla e mesme në mërgim, gjë që në fakt e ka ndihmuar Putinin të dobësojë bazën e opozitës politike. Për sa u përket oligarkëve, ata mund të kenë humbur jahtet e tyre, por nuk do të marrin armët.”
Thyerja e iluzioneve
Një artikull i New York Times, vë në dyshim gjithashtu refuzimin e Perëndimit për një zonë të ndaluar fluturimi mbi Ukrainë.
Thuhet se armatosja e Ukrainës me raketa Javelin dhe Stinger e ka poshtëruar ushtrinë ruse dhe nëse Kievit do t’i jepeshin avionë luftarakë MiG-29 dhe sisteme të tjera të armëve, kjo mund të ndryshojë rrjedhën e gjërave. Refuzimi për ta bërë këtë vetëm do të zgjasë agoninë e Ukrainës.
Pretendimet e shpeshta se Putini e ka humbur tashmë luftën ose se nuk ka asnjë mundësi për ta fituar atë, sepse ukrainasit janë të bashkuar në urrejtjen e tyre ndaj tij, mund të dalin të vërteta, por janë shumë të parakohshme. Lufta është vetëm në javën e tretë.
“Refuzimi për të vendosur një zonë ndalim-fluturimi në Ukrainë, mund të justifikohet sepse tejkalon rreziqet që vendet e NATO-s janë të gatshme të marrin”. Por ideja se mund të nisë Lufta e Tretë Botërore, do të thotë të injorosh historinë. Amerikanët u përballën me pilotët sovjetikë që vepronin nën kujdesin e Kinës dhe Koresë së Veriut në Luftën Koreane, pa hedhur në erë botën. Dhe mesazhe të tilla kundër konfrontimit janë thirrje dhe jo pengesë për përshkallëzimin rus”, shkruan autori.
Tani, shton ai, ekziston rreziku serioz që këto iluzione të shkatërrohen. Ka pak prova se Putini është i gatshëm t’i japë fund luftës; përkundrazi, nëse do ta bënte këtë tani që janë vendosur sanksionet dhe pa një fitore të qartë në Ukrainë, ai do të rrezikonte pozitën dhe fuqinë e tij.
“Përfundim: Prisni që ai të dyfishojë veprimet e tij. Nëse ai përdor armë kimike, si Bashar al-Assad, ose nëse vendos armë bërthamore në fushën e betejës, a humbet më shumë se sa fiton? Pyetja jep vetëm një përgjigje. Ai fiton lehtësisht. Ai e tremb Perëndimin. Ai do të forcojë fuqinë. Ai i vuan pasojat vetëm pak. Miqtë e tij në Pekin, Teheran dhe Phenian vëzhgojnë dhe regjistrojnë gjithçka. Si mund të fillonte lufta e ardhshme botërore? Në të njëjtën mënyrë si i fundit.”
