Vizitat e qytetarëve të etnisë serbe në Kompleksin Memorial “Adem Jashari” në Prekaz do të duhej të shiheshin si diçka pozitive, sepse aty mund të mësohet e vërteta e asaj që ka ndodhur në Kosovë, thotë Bekim Blakaj, nga Fondi për të Drejtën Humanitare në Prishtinë.
Vizitat e natyrës akademike dhe hulumtuese të studentëve serbë në këtë memorial, nuk do të duhej të pengoheshin, vlerëson edhe Ismail Hasani, profesor i Sociologjisë.
Por, ndryshe nga ta, zyrtarë të Skenderajt – komunës ku ndodhet fshati Prekaz – dhe përfaqësues të Organizatës së Veteranëve të Luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës thonë se vizitat e serbëve atje do të krijonin situata të ndjeshme.
Kompleksi “Adem Jashari” është monument i trashëgimisë kulturore, i cili përkujton ngjarjet e 5, 6 dhe 7 marsit të vitit 1998, kur forcat e regjimit të presidentit të atëhershëm jugosllav, Sllobodan Millosheviq, vranë 20 anëtarë të familjes së ngushtë të Adem Jasharit dhe mbi 30 kushërinj dhe të afërm të tij.
Shkas për debatin rreth vizitave të serbëve atje u bë një vizitë e dështuar e rreth 60 studentëve, që po marrin pjesë në Akademinë Verore Ndërkombëtare në Prishtinë.
Por, pavarësisht kësaj, thotë Blakaj, vizitat e cilitdo komunitet të Kosovës në vendet ku kanë ndodhur krimet, në parim, nuk do të duhej të ishin problematike.
“Përkundrazi, kjo do të duhej të shihej si diçka pozitive, sepse jam i sigurt që ata të rinj do ta dëgjonin të vërtetën aty dhe pastaj do të bashkëndjenin me viktimat. Pastaj, të vërtetën do ta përcillnin më tutje edhe te familjet e tyre, te shoqëria dhe kështu me radhë”, thotë Blakaj për Radion Evropa e Lirë.
Hasani: Vizitat akademike dhe të punës nuk duhen ndaluar
Sociologu Ismajl Hasani thotë se ndalimi i vizitave të studentëve të cilësdo etni apo cilitdo komunitet në Memorialin “Adem Jashari” është krejtësisht i paarsyeshëm.
“Nuk mendoj se është e drejtë ndalesa e realizimit të një aktiviteti, i cili ka qenë plotësisht akademik. Vizita në Memorialin ‘Adem Jashari’ në Prekaz, në këtë formë, pra, me karakter pune, jo vetëm që nuk duhet ndaluar, por është e mirëseardhur”, thotë Hasani.
Sa u përket vizitave individuale të serbëve, shton ai, ato jo vetëm që janë të hershme, por janë edhe të pamundura.
“…për faktin se aty ka ndodhur një tragjedi e përmasave të papara në historinë e njerëzimit. Do të thotë, është zhdukur gati se tërësisht një familje”, thotë Hasani.
Në këtë kontekst, ai veçon individët e nacionalitetit serb, që vijnë nga hapësira jashtë Kosovës.
“Ndërsa, ata [serbë] që jetojnë në Kosovë, që e pranojnë shtetin e Kosovës dhe që nuk i kanë duart e lara me gjak, mund ta vizitojnë memorialin në Prekaz, qoftë për kureshtje, qoftë për ta bindur veten se çfarë ka bërë regjimi i Millosheviqit”, thotë Hasani.
Ish-kryetari i Komunës së Skenderajt, Bekim Jashari, pjesëtar i familjes për të cilën është ngritur memoriali, tha se e kupton reagimin e “Shqiponjave të Zeza”, por, në një postim në Facebook, ai shprehu shqetësim për pamjet ku, siç tha, “shihet se janë penguar për të vizituar Kompleksin Memorial ‘Adem Jashari’ disa studentë ndërkombëtarë, mysafirë në Kosovë”.
Ai tha se “aksioni” i tifozëve, përveçse “është në kundërshtim me traditën shqiptare në raport me mysafirin, bie ndesh edhe me qëndrimet tona si familje”.
Kosova ka dalë nga lufta e viteve 1998/99 me mbi 13.000 njerëz të vrarë e mijëra të zhdukur.
Edhe 23 vjet pas luftës nuk dihet ende për fatin e mbi 1.600 personave, pjesa më e madhe e të cilëve janë të përkatësisë kombëtare shqiptare.
Udhëheqësit e Kosovës vazhdimisht përsërisim se e ardhmja nuk mund të ndërtohet duke mohuar krimet e së kaluarës, ndërsa i bëjnë thirrje Serbisë që të pranojë përgjegjësinë dhe të kërkojë falje për krimet e luftës.
Zyrtarët në Serbi shpesh i mohojnë krimet e forcave serbe të kryera gjatë luftës në Kosovë./REL
