Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë vendosur fokus të veçantë në Shqipëri për shkak të nivelit të lartë të korrupsionit dhe ndërhyrjes së krimit në ekonominë dhe politikanët vendas. Departamenti Amerikan i Shtetit (DASH) paralajmëron një “valë të dytë” sanksionesh Non Grata dhe një hetim 90-ditor ndaj sektorëve strategjikë të ekonomisë shqiptare.
Raporti i DASH nënvizon se pas miratimit të Aktit për Demokracinë dhe Prosperitetin në Ballkanin Perëndimor, SHBA synon të ndihmojë SPAK-un për të kaluar nga ngrirja e aseteve drejt arrestimeve të nivelit të lartë, duke synuar pastrimin e tregut nga konkurrenca e shtrembëruar dhe duke goditur rrjetet financiare që mbështesin korrupsionin.
Sektoret kryesore nën vëzhgim përfshijnë:
Teknologjia dhe infrastruktura digjitale: Kontraktorët e AKSHI-t dhe praktikat e dyshimta financiare në shërbimet shtetërore.
Pasuritë e paluajtshme dhe ndërtimi: Projekte luksoze bregdetare dhe kullat e larta në Tiranë.
Energjia dhe shërbimet publike: Mbikëqyrje e KESH, OST dhe koncesioneve në energjinë e rinovueshme.
Partneritetet Publike-Private (PPP): Auditimi i kontratave për menaxhimin e mbetjeve dhe infrastrukturën.
Bankat dhe financat: Monitorim për të ndaluar ndërhyrjen e aktorëve të rinj të sanksionuar.
Turizmi strategjik: Rishikim i projekteve me status “strategjik” përmes favorizimit politik.
Raporti thekson se afati 90-ditor i hetimit, që përfundon në mars 2026, do të shënojë një zhvendosje nga goditja e individëve drejt çmontimit të rrjeteve financiare që lehtësojnë korrupsionin. SHBA po ofron kështu një udhërrëfyes të qartë për SPAK-un për të ndërmarrë masa konkrete para zgjedhjeve lokale të vitit 2027.
Sipas raportit, paralajmërimi për valën e dytë të sanksioneve Non Grata synon të lidhet direkt me ndjekjen penale të figurave të përfshira dhe përkrahësve të tyre ekonomikë, duke synuar një pastrim të thellë të tregut dhe forcimin e sundimit të ligjit në vend.
