A jetojmë realisht në një shtet kushtetues demokratik!?

Shkruan: Mr.Ali Hertica

Sundimi i ligjit nuk është një pronë e qetë, as një shtëpi në të cilën ne mund të flemë pa kujdes. Shumë nga këto diskutime aktuale janë për kufirin e poshtëm, për gjithçka që nuk duhet lejuar të ndodhë në një shtet kushtetues. Ato janë shpesh çështje të papërshtatshme me shumë anë. Kur ligji penal është në rrjedhën e tij, dikush si Volkert van der G. duhet të jetë ende në gjendje të marrë leje prove, por kjo has në rezistencë të kuptueshme nga qytetarët e zemëruar.

Në një shtet kushtetues duhet të jetë e vetëkuptueshme se ka më shumë besim te autoriteti dhe se besimi është gërryer. Vetë qeveria është nën kujdesin e qytetarëve të saj.A jetojmë realisht në një shtet kushtetues demokratik në këtë vend? Po sigurisht, këtu nuk ka tirani, anarki, shtet të dështuar të ngrënë nga korrupsioni. Por çfarë do të thotë në të vërtetë shteti i së drejtës? Kees Schuyt jep një përkufizim konciz, i cili gjithashtu fsheh një vizion ambicioz: “Në një shtet kushtetues, qeveria është e detyruar nga rregulla dhe rregullore”. Sigurisht që edhe qytetarët dhe bizneset janë subjekt i rregullimit, por në këtë aspekt shteti kushtetues demokratik nuk dallon nga sistemet autoritare. Në shtetin e së drejtës, qeveritë, pra edhe zyrtarët qeveritarë, vullnetarisht i përmbahen ligjit dhe gjithashtu respektojnë parimet, vlerat dhe normat.

Në një shtet kushtetues demokratik, qytetarët mund të kritikojnë dhe qeveria është e përgatitur të bëjë diçka për këtë. Efekti te qytetarët është se ata besojnë se do të trajtohen në mënyrë të drejtë. Si person dhe jo si numër apo si rast. Prandaj, trajtimi i denjë është një kufi më i ulët. Kjo nuk vlen vetëm për holandezët. Neni 1 i Kushtetutës i jep të drejtën për t’u trajtuar në mënyrë të barabartë çdo personi që ndodhet në Holandë, përfshirë të huajt. Rastësisht, Holanda bie përmes këtij kufiri më të ulët. Mendoni për vdekjen e atij të huaji rus në paraburgimin holandez të imigracionit. Kur ndodh diçka e tillë, ka një reagim të fortë dhe qeveria rregullon politikën e saj. Ose mendoni për një ngjarje nga viti 2009 në Bleiswijk, ku një oficer policie kërcënoi me armë zjarri dhe një lopatë një bubullimë polak, sikur duhej të gërmonte varrin e tij. Qëllimi i atij akti ishte që të detyrohej bumi të mos kthehej në bashki, sepse komuna nuk kishte ambiente pritëse, si Ushtria e Shpëtimit.

Kjo ngjarje është bërë e vërtetë. Pasoi një çështje penale me dënimin e policit. Pra, së pari shohim diçka që nuk duhet të ndodhë në një shtet kushtetues dhe më pas një përgjigje të duhur nga institucionet e shtetit kushtetues. Sidoqoftë, ka më shumë për të dhe do t’i shkoj më vonë.Nga shekulli i tetëmbëdhjetë, një ndërtesë është ndërtuar në disa shtresa. Së pari shteti kushtetues liberal, pastaj shteti kushtetues demokratik, pasuar nga shteti kushtetues social. Dhe kjo shtëpi e shtetit ligjor, siç e quan Bovens, në thelb është e papërfunduar. Ajo i ngjan një prej atyre shtëpive të kanalit të Amsterdamit që janë ndërtuar në kate të moshave të ndryshme dhe që rinovohen vazhdimisht për të plotësuar interesat, dëshirat dhe nevojat e banorëve.

Qytetarët që banojnë në shtëpinë e shtetit ligjor presin më shumë se trajtim të denjë këto ditë. Ata gjithashtu duan të jenë pjesëmarrës aktivë në shtetin kushtetues demokratik. Nëpunësit publikë që jetojnë në shtëpinë e shtetit ligjor janë gjithashtu bartës aktivë të idealeve të shtetit ligjor. Ka shumë kërkime që tregojnë se një shtet kushtetues demokratik jetik ka nevojë për nëpunës civilë të përgjegjshëm, jo ​​të korruptuar, por edhe më shumë mbështetet në një klasë të gjerë të mesme njerëzish që nuk janë shumë të pasur apo shumë të varfër, njerëz me vetëbesim. të aftë për lirinë e tyre dhe atë kolektive. Rosanvallon tregon se pabarazitë në rritje midis të pasurve dhe të varfërve dhe erozioni i shtresës së mesme kërcënojnë qëndrueshmërinë e të gjithë projektit të shtetit kushtetues demokratik.

Pra, ne shohim një imazh të dyfishtë të shtetit ligjor: kufirin e poshtëm të një qeverie të denjë dhe një imazh ideal ambicioz të një shoqërie të lirë qytetarësh. Nuk është çudi që premtimi i shtetit ligjor është i vështirë për t’u realizuar. Prandaj, tema duhet të jetë rregullisht në axhendën tonë dhe shpresoj se ne në këtë Dhomë do të gjejmë një mënyrë joformale, joburokratike, për t’iu rikthyer asaj në vitet e ardhshme, në mënyrë që të vazhdojmë të hartojmë shtetin e së drejtës. Një nismë e mirë ishte takimi i ekspertëve. A mund të zgjidhet në mënyrë harmonike tensioni shekullor midis pushtetit demokratik dhe shtetit të së drejtës,partitë politike dështojnë të përfaqësojnë popullin dhe të interpretojnë mirë interesin publik dhe qëndrimi i tyre populist kontribuon në dobësimin e shtetit ligjor. “Një demokraci e dobët nuk mund të tolerojë një shtet të fortë të ligjit, sistemi ynë kushtetues demokratik do të tregojë shumë unitet dhe do të lërë shumë pak hapësirë ​​për një votë kundërshtuese”. Folësit e tjerë gjithashtu besuan të gjithë, në terma të ndryshëm, se më shumë kontrolle dhe balanca, pra më shumë kontroll mbi pushtetin politik, administrativ dhe zyrtar, do të ishte një zgjidhje. Ky është edhe këndvështrimi i grupit tim.

Nëse e shikojmë Departamentin e Sigurisë dhe Drejtësisë nga ky këndvështrim i shpërndarjes së pushtetit, grupit tim i duket e padëshirueshme që që nga Rutte I, përgjegjësia për policinë nuk është më përgjegjësi e dy ministrive, por e njërës, në mënyrë që kontrolli mbi Prokurorinë Publike, policinë dhe kushtet e punësimit të magjistraturës në detyrë kanë rënë në një dorë. Ne dëshirojmë t’i rikthehemi situatës së vjetër në këtë drejtim.

Kjo është ajo që ne duhet të kujdesemi në këtë shtëpi. Duhet të shikohemi në pasqyrë me ndershmëri, pa i ekzagjeruar problemet por edhe pa i banalizuar ato. Pra, çfarë po ndodh që mund të karakterizohet si “dështim i sistemit.Kjo është një temë e ndjeshme në shtetin e së drejtës, sepse do të thotë se një vendim gjyqësor preket në mënyrë retroaktive dhe qytetari që u shpall i pafajshëm mbetet i dyshuar……