Kryetari i sapozgjedhur i bashkisë së New Yorkut refuzoi të “qëndronte në hije” përballë sulmeve islamofobike gjatë fushatës së tij.
Në të gjithë vendin, masat e presidentit amerikan Donald Trump ndaj emigrantëve kanë tronditur lagje, kanë ndarë familje dhe kanë shkaktuar një ndjenjë paniku midis komuniteteve. Por në New York, të martën e 4 nëntorit, Zohran Mamdani, kryebashkiaku i parë mysliman i qytetit, një emigrant nga Uganda, zgjodhi të nënvizonte identitetin e tij.
“New Yorku do të mbetet një qytet emigrantësh: një qytet i ndërtuar nga emigrantët, i fuqizuar nga emigrantët dhe, që nga sonte, i udhëhequr nga një emigrant”, i tha ai një turme të entuziazmuar në teatrin Paramount në Brooklyn.
Biri i një babai mysliman dhe një nëne hindu, ai lindi në Kampala, u rrit në New York, dhe identifikohet si socialist demokrat. Pothuajse çdo aspekt i identitetit të Mamdanit kishte qenë një çështje polemikash gjatë zgjedhjeve. Në fillim të kësaj jave, Qendra për Studimin e Urrejtjes së Organizuar ka publikuar një raport që theksonte rritjen e komenteve islamofobike në internet midis korrikut dhe tetorit, shumica e të cilave e etiketonin Mamdanin si ekstremist ose terrorist.
Dy ditë para zgjedhjeve, një Super Pac (komitete që mund të marrin kontribute të pakufizuara nga individë, korporata, sindikata dhe PAC të tjera me qëllim financimin e shpenzimeve të pavarura dhe aktiviteteve të tjera politike të pavarura) që mbështeste Andrew Cuomo kishte publikuar një reklamë që e paraqiste Mamdanin përpara Kullave Binjake që po shembeshin më 11 shtator.
Më parë, ajo e kishte trashur dhe zgjeruar artificialisht mjekrën e Mamdanit për ta bërë atë të dukej më kërcënues në një fletushkë që qarkullonte nëpër qytet. Drejt fundit të tetorit, një Mamdan i përlotur iu drejtua këtyre akuzave në një fjalim prekës në Bronx.
Ai u zotua se si emigrant, dhe veçanërisht si mysliman “nuk do të jetë më në hije”.
Natën e zgjedhjeve në Brooklyn, ai e theksoi këtë pikë: “Unë jam mysliman. Unë jam një socialist demokrat. Dhe më e keqja nga të gjitha, unë refuzoj të kërkoj falje për të gjitha nga këto”.
Një mysliman ndryshe
Minhaj Khan, i cili punon me Këshillin Mysliman Indiano-Amerikan, një organizatë nga New Jersey, tha se “ajo që ofron Zohran është diçka e ndryshme nga çdo kandidat tjetër mysliman që ka marrë pjesë në zgjedhje kudo në Shtetet e Bashkuara. “Ai mori një qëndrim mjaft të guximshëm kundër të keqes që flitet për Islamin dhe myslimanët në këtë vend dhe guximi i tij në fakt ka shumë jehonë në komunitet tani”.
“Mendoj se mënyra se si ai nuk po e nënçmon identitetin e tij dhe të gjitha pjesët e përvojës së tij që e kanë shtyrë të ecë përpara me platformën e tij të përballueshmërisë është e dukshme”, tha Alina Shen, drejtoresha organizative e CAAAV Voice, organizatës simotër të Komitetit Kundër Dhunës Anti-Aziatike, e cila luajti një rol vendimtar në angazhimin e banorëve të qytetit nga Azia Jugore në fushatën e Mamdanit.
“Mendoj se është pjesë e asaj që e bëri atë të dallohej si kandidat politik, që ai nuk po e ndryshon atë që është në të vërtetë”.
Mamdani gjithashtu e filloi fjalimin e tij të fitores duke cituar Eugene Debs, socialistin amerikan i cili ishte bir i emigrantëve francezë, dhe tregoi shpresën për një agim të ri në New York City nga fjalimi i famshëm i Jawaharlal Nehru drejtuar indianëve në prag të pavarësisë së vendit: “Vjen një moment, por rrallë në histori, kur dalim nga e vjetra në të renë, kur mbaron një epokë dhe kur shpirti i një kombi, i shtypur prej kohësh, gjen shprehje”.
Khan, i cili u zhvendos në SHBA nga India në vitet 1990, tha se ishte “krenar” kur dëgjoi Mamdanin të citonte Nehrun nga podiumi.
“Nehru ishte një njeri që i bashkoi të gjithë”, tha Khan.
“Në kohën e ndarjes, ishte një mjedis shumë i egër në Indi, dhe në atë moment, Nehru u ngrit si një udhëheqës laik, i bashkoi njerëzit”, shtoi ai.
Në sytë e Khan, Mamdani ofron diçka të ngjashme. “Fushata e Zohran ka treguar se si mund t’i bashkosh hebrenjtë, myslimanët, hindutë dhe të krishterët në këtë kohë shumë përçarëse në këtë vend”.
Prejardhja demokratike
Prindërit e Mamdanit janë të dy fëmijë të epokës Nehruviane të demokracisë indiane, të zhytur në idetë e pluralizmit.
Babai i tij, Mahmood Mamdani, një studiues i kolonializmit dhe profesor në Universitetin e Kolumbias, lindi nga prindër myslimanë në Mumbai.
Ai u rrit në Kampala, Ugandë, dhe më pas mbërriti në Shtetet e Bashkuara me një bursë studimi në Universitetin e Pitsburgut. Gjatë kohës së studimeve, u përfshi në lëvizjen për të drejtat civile dhe ishte ndër studentët e arrestuar gjatë udhëtimit në Montgomery, Alabama, për të mbështetur lëvizjen për bojkotin e autobusëve të udhëhequr nga Martin Luther King Jr.
Pas përfundimit të masterit në Universitetin Tufts, Mahmood u kthye në Ugandë, por u dëbua nga atje në kuadër të dëbimit të diasporës indiane nga Idi Amin, duke përfunduar në një strehë refugjatësh pas Pallatit Kensington në Londër.
Në vitet 1980, pasardhësi i Amin, Milton Obote, ia hoqi Mahmoodit shtetësinë ugandase për shkak se kishte kritikuar politikat qeveritare. Statusi i tij si mendimtar dhe shkrimtar vetëm sa u rrit, duke kulmuar me një pozitë profesori të përhershëm në Universitetin e Kolumbias, ku ai vazhdon të punojë edhe sot.
Regjisorja Mira Nair, nëna e Zohran, lindi në Orissa, në një familje burokratësh të rangut të lartë. Ndërsa ishte në adoleshencë, ajo refuzoi një bursë të plotë për në Universitetin e Cambridges dhe në vend të kësaj shkoi të ndiqte Harvardin. Ajo i kaloi verat në qytetin e New Yorkut midis artistëve dhe shkrimtarëve, duke zhvilluar një afinitet për teatrin dhe filmat. Përpjekjet e saj të para në krijimin e filmave eksploruan jetën e banorëve të Delhit të vjetër, një tregtari gazetash indian në New York dhe striptisteve dhe fëmijëve të rrugës në Mumbai.
Kjo ndodhi ndërsa bënte kërkime për filmin e saj të dytë artistik, Mississippi Masala, i cili ndjek jetën e indianëve të Ugandës të zhvendosur nga Idi Amin. Nair u takua për herë të parë me Mahmood, si pjesë e kërkimit të saj. Në vitin 1991, të njëjtin vit që u publikua filmi, çifti u martua dhe pati një djalë: Zohran Kwame Mamdani, i cili mori emrin e tij të mesëm për nder të Kwame Nkrumah, revolucionarit ganez që u bë presidenti i parë i vendit.
Përballja e parë me dëshpërimin
Zohran i kaloi pesë vjetët e para të jetës së tij në Kampala, duke jetuar në një vilë me pamje nga Liqeni Victoria, ku u xhirua një pjesë e Mississippi Masala. Në një profil të Nairit në vitin 2002 në “New Yorker”, ai u prezantua si “djali i Nairit, Zohran, i cili flet shumë dhe shkëlqen, i cili rrezaton sharmin e të dashurit, (dhe) njihet me dhjetëra emra të ndryshëm, duke përfshirë Z, Zoru, Fadoose dhe Nonstop Mamdani”.
Ashtu si babai i tij, Zohran jetoi një fëmijëri në lëvizje. Pasi babai i tij u zhvendos në New York, në një apartament pranë Universitetit të Kolumbias, Zohran, duke lënë pas Kampalën, u regjistrua në Shkollën Private “Bank Street” në Manhattan.
Mbrëmjet i kaloi në Riverside Park. Në shtëpi, mysafirët e darkës përfshinin studentë të Kolumbias si Edward Said dhe Rashid Khalidi, miq të ngushtë të babait të tij. Për shkollën e mesme ai shkoi në një shkollë publike të zgjedhur në Bronx dhe ndoqi kolegjin në Maine, duke u diplomuar në Studimet Afrikane në vitin 2014.
Përballja e parë domethënëse e Zohranit me dëshpërimin te familjet e klasës punëtore të qytetit erdhi gjatë punës së tij si këshilltar për parandalimin e sekuestrimeve dhe strehimin në Queens. Gjatë zgjedhjeve presidenciale të vitit 2016, ai u frymëzua nga fushata e Bernie Sanders, e cila u përqendrua në koston e jetesës, përballueshmërinë dhe kujdesin shëndetësor. Të njëjtat çështje do të bëheshin themeli i fushatës së tij për kryetar bashkie. Në një takim në Brooklyn me Sanders këtë shtator, Zohran tha se ishte fushata e Sanders ajo që e ekspozoi për herë të parë ndaj gjuhës së socializmit demokratik. Gjatë mandatit të tij si përfaqësues i distriktit të 36-të të asamblesë shtetërore të New Yorkut, puna e tij më e shquar ishte me shoferët e taksive në qytet.
Në një kohë kur emigrantët në të gjithë vendin po ndihen gjithnjë e më të kërcënuar nën administratën Trump, ndërsa agjentë të maskuar të Agjencisë për Zbatimin e Ligjeve të Imigracionit dhe Doganave (ICE) enden rrugëve të qyteteve amerikane, duke ngacmuar, arrestuar dhe deportuar emigrantë, fushata e Zohran ka kultivuar një ndjenjë shprese midis komunitetit.
“Ne jemi një organizatë e përbërë nga emigrantë”, tha Irene Hsu, menaxhere e komunikimit dhe medias në CAAAV.
“Njerëzit që punojnë me ne, kuzhinierë, punonjës restorantesh, shoferë taksish, punonjës kujdesi në shtëpi, studentë, mësues, prindër, janë të moshuar që kanë dalë në pension nga punët e tyre si punëtorë ndërtimi. Janë të gjithë këta njerëz që e drejtojnë vërtet qytetin. Dhe unë mendoj se platforma e Zohran, e cila është platforma e tyre, ka të bëjë me ndryshimin e terrenit të pushtetit në këtë vend”, tha Hsu.
Të martën në mbrëmje, ndërsa rezultatet e zgjedhjeve filluan të dilnin, Faidra Tzedakis, e cila u transferua në New York nga Greqia në vitin 2014, shkoi në një festë përkujtimore të organizuar nga Socialistët Demokratë të Amerikës në Astoria, Queens. Tzedakis u bë shtetase amerikane gjatë verës dhe është përballur me atë se çfarë do të thotë kjo.
“Brezi i mëparshëm kishte ëndrrën amerikane të kësaj shtëpie të madhe e të këndshme me një punë të qëndrueshme nga ora nëntë deri në pesë, por kjo, në një farë mënyre, ka vdekur”, tha Tzedakis, e cila u rrit në mes të krizës ekonomike në Greqi.
“Në të vërtetë nuk ekziston më”.
“Mendoj se kjo fushatë vërteton se emigrantët, të rinjtë dhe të arsimuarit kanë një zë dhe se ka shpresë: sikur mund t’i ndryshojmë gjërat”, tha ajo.
“Pra, mendoj se ëndrra e re është që të jetojmë në një botë ku udhëheqësit tanë flasin dhe mbrojnë të drejtat riprodhuese, kundër gjenocideve, kundër islamofobisë dhe antisemitizmit, dhe bëjnë çmos për të mbrojtur grupet e margjinalizuara si emigrantët pa dokumente. Nuk kemi më frikë nga paratë ose establishmenti. Dhe mund të krijojmë një botë që është thjesht më pranuese dhe, po, e dashur”.
