Draftpropozimi 28-pikësh i presidentit amerikan, Donald Trump, për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë i është paraqitur Kievit.
Washingtoni dhe Moska kanë punuar bashkë për draftin dhe ai i ofron kushte më të favorshme Rusisë, teksa i kërkon Ukrainës që të lëshojë territore, të shmangë anëtarësimin në NATO dhe të tjera. Associated Press ka siguruar një kopje të draftpropozimit me 28 pikat.
Ky është propozimi i Trumpit:
1. Sovraniteti i Ukrainës do të konfirmohet
2. Do të lidhet një marrëveshje gjithëpërfshirëse midis Rusisë, Ukrainës dhe Evropës që të mos e sulmojnë njëra-tjetrën. Të gjitha paqartësitë e 30 vjetëve të fundit do të konsiderohen të zgjidhura.
3. Pritet që Rusia të mos pushtojë shtetet fqinje dhe që NATO të mos zgjerohet më tej.
4. Do të zhvillohet një dialog midis Rusisë dhe NATO-s, i ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara, për të zgjidhur të gjitha çështjet e sigurisë dhe për të krijuar kushte për depërshkallëzim, me qëllim sigurimin e sigurisë në botë dhe rritjen e mundësive për bashkëpunim dhe zhvillim ekonomik në të ardhmen.
5. Ukraina do të marrë garanci të besueshme për sigurinë.
6. Madhësia e Forcave të Armatosura të Ukrainës do të kufizohet në 600,000 personel.
7. Ukraina pranon të fusë në Kushtetutën e saj që nuk do t’i bashkohet NATO-s, dhe NATO pranon të përfshijë në statutin e saj një dispozitë që Ukraina nuk do të pranohet në të ardhmen.
8. NATO pranon të mos dislokojë trupa në Ukrainë.
9. Avionë luftarakë evropianë do të stacionohen në Poloni.
10. Garancia amerikane:
– SHBA-ja do të marrë kompensim për garancinë;
– Nëse Ukraina pushton Rusinë, do të humbasë garancinë;
– Nëse Rusia pushton Ukrainën, përveç një përgjigjeje të vendosur të koordinuar ushtarake, të gjitha sanksionet globale do të rikthehen, njohja e territorit të ri dhe të gjitha përfitimet e tjera të kësaj marrëveshjeje do të anulohen;
– Nëse Ukraina lëshon një raketë drejt Moskës ose Shën Petersburgut pa shkak, garancia e sigurisë do të konsiderohet e pavlefshme.
11. Ukraina është e kualifikuar për anëtarësim në BE dhe do të marrë qasje të përkohshme preferenciale në tregun evropian ndërsa kjo çështje shqyrtohet.
12. Një paketë e fuqishme globale masash për rindërtimin e Ukrainës, duke përfshirë por pa u kufizuar në:
– Krijimin e një Fondi të Zhvillimit të Ukrainës për të investuar në industri me rritje të shpejtë, përfshirë teknologjinë, qendrat e të dhënave dhe inteligjencën artificiale.
– Shtetet e Bashkuara do të bashkëpunojnë me Ukrainën për të rindërtuar, zhvilluar, modernizuar dhe operuar së bashku infrastrukturën e gazit të Ukrainës, përfshirë tubacionet dhe kapacitetet e magazinimit.
– Përpjekje të përbashkëta për rehabilitimin e zonave të prekura nga lufta për rindërtimin dhe modernizimin e qyteteve dhe zonave të banimit.
– Zhvillim infrastrukture.
– Nxjerrje të mineraleve dhe burimeve natyrore.
– Banka Botërore do të zhvillojë një paketë të veçantë financimi për të përshpejtuar këto përpjekje.
13. Rusia do të riintegrohet në ekonominë globale:
– Heqja e sanksioneve do të diskutohet dhe dakordohet me faza dhe rast pas rasti.
– Shtetet e Bashkuara do të nënshkruajnë një marrëveshje afatgjatë bashkëpunimi ekonomik për zhvillim të ndërsjellë në fushat e energjisë, burimeve natyrore, infrastrukturës, inteligjencës artificiale, qendrave të të dhënave, projekteve për nxjerrjen e metaleve të rralla në Arktik dhe mundësi të tjera korporative me përfitime të përbashkëta.
– Rusia do të ftohet të ribashkohet me G8.
14. Fondet e ngrira do të përdoren si vijon:
– 100 miliardë dollarë nga asetet e ngrira ruse do të investohen në përpjekjet e udhëhequra nga SHBA për rindërtimin dhe investimin në Ukrainë;
– SHBA do të marrë 50% të fitimeve nga ky projekt. Evropa do të shtojë 100 miliardë dollarë për të rritur sasinë e investimeve të disponueshme për rindërtimin e Ukrainës. Fondet e ngrira evropiane do të zhbllokohen. Pjesa tjetër e fondeve të ngrira ruse do të investohet në një mekanizëm të veçantë investimi SHBA-Rusi që do të zbatojë projekte të përbashkëta në fusha specifike. Ky fond do të synojë forcimin e marrëdhënieve dhe rritjen e interesave të përbashkëta për të krijuar një nxitje të fortë për të mos u kthyer në konflikt.
15. Do të krijohet një grup pune i përbashkët amerikan-rus për çështje sigurie për të promovuar dhe siguruar zbatimin e të gjitha dispozitave të kësaj marrëveshjeje.
16. Rusia do ta fusë në ligj politikën e saj të mos-agresionit ndaj Evropës dhe Ukrainës.
17. Shtetet e Bashkuara dhe Rusia do të bien dakord të zgjasin vlefshmërinë e traktateve për mospërhapjen dhe kontrollin e armëve bërthamore, përfshirë Traktatin START I.
18. Ukraina pranon të jetë një shtet jobërthamor në përputhje me Traktatin për Mos-Përhapjen e Armëve Bërthamore.
19. Termocentrali Bërthamor i Zaporizhzhias do të vihet në punë nën mbikëqyrjen e IAEA-s, dhe energjia elektrike e prodhuar do të shpërndahet në mënyrë të barabartë midis Rusisë dhe Ukrainës — 50:50.
20. Të dy vendet angazhohen të zbatojnë programe edukative në shkolla dhe në shoqëri me qëllim promovimin e mirëkuptimit dhe tolerancës ndaj kulturave të ndryshme dhe eliminimin e racizmit dhe paragjykimit:
– Ukraina do të miratojë rregullat e BE-së për tolerancën fetare dhe mbrojtjen e pakicave.
– Të dy shtetet do të bien dakord të heqin të gjitha masat diskriminuese dhe të garantojnë të drejtat e mediave dhe arsimit ukrainas dhe rus.
– Ideologjia naziste dhe aktivitetet e saj duhet të refuzohen dhe ndalohen.
21. Territoret:
– Krimea, Luhansku dhe Donetsku do të njihen si de facto ruse, përfshirë nga Shtetet e Bashkuara.
– Khersoni dhe Zaporizhzhia do të ngrihen përgjatë vijës së kontaktit, që nënkupton njohje de facto përgjatë asaj vije.
– Rusia do të heqë dorë nga territoret e tjera të dakorduara që ajo kontrollon jashtë pesë rajoneve.
– Forcat ukrainase do të tërhiqen nga pjesa e Oblastit të Donetskut që aktualisht kontrollojnë, dhe kjo zonë tërheqjeje do të konsiderohet një zonë neutrale e demilitarizuar, e njohur ndërkombëtarisht si territor që i përket Federatës Ruse. Forcat ruse nuk do të hyjnë në këtë zonë të demilitarizuar.
22. Pasi të bien dakord për rregullimet territoriale të ardhshme, si Federata Ruse ashtu edhe Ukraina angazhohen të mos i ndryshojnë ato me forcë. Çdo garanci sigurie nuk do të zbatohet në rast të shkeljes së këtij angazhimi.
23. Rusia nuk do të pengojë Ukrainën të përdorë lumin Dnieper për veprimtari tregtare dhe do të arrihen marrëveshje për transportin e lirë të grurit nëpër Detin e Zi.
24. Do të krijohet një komitet humanitar për të zgjidhur çështjet e pazgjidhura:
– Të gjithë të burgosurit dhe trupat do të shkëmbehen mbi bazën “të gjithë – për të gjithë”.
– Të gjithë civilët e burgosur dhe pengjet do të kthehen, përfshirë fëmijët.
– Do të zbatohet një program ribashkimi familjar.
– Do të merren masa për të lehtësuar vuajtjet e viktimave të konfliktit.
25. Ukraina do të mbajë zgjedhje brenda 100 ditëve.
26. Të gjitha palët e përfshira në këtë konflikt do të kenë amnisti të plotë për veprimet e tyre gjatë luftës dhe bien dakord të mos paraqesin pretendime apo ankesa në të ardhmen.
27. Kjo marrëveshje do të jetë ligjërisht detyruese. Zbatimi i saj do të monitorohet dhe garantohet nga Këshilli i Paqes, i kryesuar nga presidenti Donald J. Trump. Do të vendosen sanksione për shkeljet.
28. Pasi të gjitha palët të bien dakord me këtë memorandum, armëpushimi do të hyjë në fuqi menjëherë pasi të dyja palët të tërhiqen në pikat e dakorduara për të nisur zbatimin e marrëveshjes.
