Javën që shkoi, një tentativë për tranzit ilegal nëpër rrugët e Maqedonisë së Veriut përfundoi tragjikisht për dy migrantë nga Kina. Një grua 41-vjeçare nga Kina ndërroi jetë në vendin e aksidentit, që ndodhi në orën katër të mëngjesit të 20 nëntorit, kur një kamion me targa serbe doli nga rruga dhe u përmbys në aksin Vallandovë – Dojran. Bashkëudhëtari i saj, 41-vjeçari L.Sh., ndërroi jetë një ditë më vonë si pasojë e lëndimeve të rënda, pas pranimit në Klinikën e Nefrologjisë në Shkup, shkruan Radio Evropa e Lirë, transmeton Portalb.mk.
Sipas policisë, lëndime pësuan edhe shtatë migrantë të tjerë, të cilët ishin futur në rimorkion e kamionit pa dijeninë e shoferit. Ata u shpëtuan nga një ekip zjarrfikësish nga Gjevgjelia dhe Strumica dhe u nxorën nga kamioni i përmbysur. Migrantët u dërguan në qendrën e pranimit “Vinojug” në Gjevgjeli, prej nga u transportuan në spitalet përkatëse sipas nevojës.
IOM: Rrjetet e kontrabandës e shfrytëzojnë cenueshmërinë
Organizata Ndërkombëtare për Migracionin (IOM), pjesë e OKB-së, konfirmon se autoritetet po e hetojnë rastin. Aleksandar Sazdovski nga IOM thekson se rrjetet e kontrabandës përgjatë Rrugës së Mesdheut Lindor shfrytëzojnë cenueshmërinë e migrantëve, duke i ekspozuar ndaj udhëtimeve të rrezikshme dhe abuzimit.
“Këto rrjete shpesh vijnë në kontakt me migrantët përmes mjeteve digjitale, platformave online dhe rrjeteve të ndërmjetësve,” tha Sazdovski.
Ky nuk është një rast i izoluar. Pak kohë më parë, policia zbuloi tre migrantë kinezë në një automjet BMW me targa nga Luksemburgu, drejtuar nga një 22-vjeçar nga Negotina. Kontrollet shtesë nga MPB zbuluan se targat i përkisnin një automjeti tjetër, duke dëshmuar një operacion kontrabandimi me dokumente dhe mjete transporti të falsifikuara. Kontrabandisti përfundoi në paraburgim, ndërsa migrantët u dërguan në qendrën e pranimit në Gjevgjeli.
Gjendja në qendrën “Vinojug” dhe arsyet e migrimit
Në Qendrën e pranimit të tranzitit “Vinojug“, e cila ndodhet pranë kufirit me Greqinë, ekipi i Radios Evropa e Lirë nuk gjeti migrantë kinezë, por vetëm 10 migrantë nga Nepali, Sudani dhe Bregu i Fildishtë.
Sandra Tomovska, nga ekipi i Kryqit të Kuq, e cila ka dëshmuar fatet e ndryshme jetësore gjatë 10 viteve të gjendjes së krizës, tregon për kujdesin mjekësor.
“Personat me lëndime më të lehta dhe që i ishin nënshtruar trajtimit mjekësor në Spitalin e Gjevgjelisë dhe në Qendrën e Emergjencës në Shkup u sollën këtu. Migrantët që kishin nevojë për trajtim më të lehtë u vendosën në klinikën tonë ambullatore brenda qendrës së tranzitit,” shpjegoi Tomovska.
Tomovska nuk i zbulon arsyet e migrantëve kinezë, të cilët deri tani nuk kanë qenë të dukshëm në Rrugën Ballkanike. “Historitë e tyre janë të trishtueshme, tragjeditë njerëzore janë mizore. Por Kryqi i Kuq është këtu për ta zvogëluar cenueshmërinë e tyre,” tha ajo, duke theksuar ruajtjen e besimit dhe dinjitetit.
Mjedisi rreth hyrjes së qendrës dominohet nga një parking i parregulluar, plot me automjete të sekuestruara (makina, furgonë, kamionë) që janë përdorur për kontrabandim dhe që janë pjesë e procedurave gjyqësore.
IOM konfirmon se nuk ka informacion specifik për arsyet e migrimit të kinezëve, por Sazdovski shton se migrantët që udhëtojnë në Rrugën e Mesdheut Lindor migrojnë kryesisht për shkak të arsyeve socio-ekonomike, luftërave ose konflikteve në vendet e tyre.
Maqedonia e Veriut, vetëm tranzit
Rruga Ballkanike e Migracionit, duke përfshirë Maqedoninë e Veriut, ende funksionon përmes kanaleve të kontrabandimit. Për migrantët kinezë, Maqedonia e Veriut është thjesht një pengesë tranziti:
-
Hyrja: Ata hyjnë ligjërisht në Serbi (për shkak të regjimit pa viza).
-
Tranziti: Kalojnë ilegalisht kufirin me Maqedoninë e Veriut me ndihmën e kontrabandistëve.
-
Dalja: Kalojnë ilegalisht kufirin me Greqinë për të hyrë në BE.
Sipas të dhënave të MPB-së, numri i kalimeve të paligjshme të migrantëve nga Kina ka shënuar rënie: 54 persona u kapën në vitin 2025, krahasuar me 98 në vitin 2024. Asnjë shtetas kinez nuk ka regjistruar kërkesë për azil deri më 25 nëntor, gjë që vërteton se vendi është thjesht një ndalesë tranziti.
A do të vazhdojë gjendja e krizës?
Qendra për Menaxhimin me Kriza informon Qeverinë se gjendja në qendrat e tranzitit (“Vinojug” në jug dhe “Tabanoc” në veri) është e qetë. Megjithatë, më 31 dhjetor përfundon gjendja e jashtëzakonshme e shpallur. Për momentin nuk dihet nëse Kuvendi do ta zgjasë atë edhe për gjashtë muaj të tjerë, praktikë kjo që është ndjekur deri më tani.
Të dhënat nga FRONTEX tregojnë se në nëntë muajt e parë të vitit 2025 në Serbi dhe Bosnjë e Hercegovinë u zbuluan 482 qytetarë të Kinës duke kaluar ilegalisht, duke shënuar një trend rritës.
Raportet e UNHCR-së zbulojnë se arsyeja e rritjes së migrimit kinez është komplekse: rritja e kontrollit dhe censurës pas ardhjes së Xi Jinping, si dhe faktorët ekonomikë si papunësia te të rinjtë dhe mundësitë e kufizuara për emigracion të ligjshëm, duke i shtyrë drejt rrugëve alternative.
